publikacje

Wróć do listy

Halina Martinowa z d. Duma de Vajda Hunyad, „Dorota”, „Zakos”, „Joanna Górecka”

Życiorys autorki.

Halina Martin urodziła się 20.08.1911 r. w Warszawie. Jej ojcem był Aleksander Duma de Vajda Hunyad. Matka Lidia z d. Starkmeth wyszła ponownie za mąż za Wiktora Przedpełskiego, którego Halina uważała za swego wychowawcę i mentora.

W 1928 r ukończyła gimnazjum Wareckiej, należąc do harcerstwa (X ŻDH im. J. Sułkowskiego). Przez trzy lata studiowała lotnictwo na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej. Ukończyła kurs szybowcowy kat. B i znalazła się w pierwszej dziesiątce szybowników w Polsce. W 1934 r. była sekretarką płk. Kwiecińskiego w Aeroklubie RP. W 1938 r. ukończyła studia na Wydziale Ogrodniczym SGGW.

W 1939 r. prowadziła w Trzyńcu na Zaolziu działalność przygraniczną na zlecenie władz (przerzut do baz uciekinierów z Czechosłowacji). Po upadku Warszawy we wrześniu 1939 r. prowadziła działalność konspiracyjną na terenie powiatu grójeckiego (majątek Pawłowice) - zajmowała się wyrabianiem dokumentów oficerom, zwożeniem i konserwacją broni, przechowywaniem Żydów i osób poszukiwanych. W 1940 r. została zaprzysiężona przez Kazimierza Gorzkowskiego, ps. „Andrzej”, „As”. Nie wychodząc z konspiracji grójeckiej, rozpoczęła pracę w Biurze Informacji i Propagandy przy KG ZWZ (później AK) – pisała do Biuletynu Informacyjnego. W 1942 r. została wyrzucona przez Niemców z majątku. Działała na terenie Józefowa i Zalesia. W 1943 r. została przydzielona do zadań specjalnych przy Komendzie Obszaru Warszawskiego. Współpracowała z Kedywem, Kolegium A Oddz. „Żbika”. W 1944 r. bierze udział w Powstaniu Warszawskim, prowadzi nasłuchy radiowe. Po upadku Starego Miasta została włączona do batalionu „Zośka”. Przeprawia rannych na praski brzeg Wisły. Ranna w powstaniu dociera do Świdra. Wykonuje zadania wywiadowcze dla miejscowej komórki AK. W 1945 r. przebywa w Łodzi, gdzie kontynuuje działalność konspiracyjną, dużo jeździ po Polsce. Była kilkakrotnie aresztowana: dwukrotnie przez Gestapo i raz przez UB i Brygadę Zaporową.

W 1946 r. ucieka z dwoma córkami, by dołączyć do męża w Londynie. W grudniu zostaje emisariuszem płk. K. Iranka-Osmeckiego i kpt. Ryszarda Białousa, wyjeżdża z tajną misją do Polski, skąd wraca po trzech tygodniach. W 1950 r. kończy z wyróżnieniem Szkołę Plastyczną. Podejmuje pracę w fabryce ceramicznej w Portugalii jako doradca w produkcji glazur. W Anglii zajmuje się ceramiką ozdobną i architektoniczną.

W latach 80-tych: członek Rady Naczelnej AK, członek Zarządu Koła AK, przewodnicząca Funduszu Inwalidów AK i pomocy na kraj, redaktorka Biuletynu Informacyjnego. Ponadto członek Rady Narodowej, sekretarka Prezydium Rady, w Komisji Budżetowej Rady, sekretarka Komisji Weryfikacyjnej Rady, członek Komisji Głównej Skarbu Narodowego, przewodnicząca Zrzeszenia Ewangelików Polaków. Czynna w różnych organizacjach społecznych. Gromadzi archiwa harcerskie, AK i inne.

Odznaczenia: Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami, Krzyż Armii Krajowej, 4 x Medal Wojska Polskiego, Polonia Restituta, Odznaczenie „Zagrody”, Złoty Medal Skarbu Narodowego.

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
s.l.
Opis fizyczny: 
mps., 1 s. luź.; ; 30 cm
Postać: 
luźne kartki
Technika zapisu: 
maszynopis
Język: 
Polski
Miejsce przechowywania: 
Dostępność: 
tak
Data powstania: 
1986
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
2439/1
Tytuł kolekcji: 
Archiwum Haliny Martin
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
biografia/życiorys