publikacje

Wróć do listy

b.t. [Do Komitetu uczczenia pamięci Antoniny Sokolicz]

Autorka pisze o swej krewnej, Antoninie Sokolicz. Mieszkała z nią i jej mężem Ludwikiem Merklem (po wysiedleniu ich przez Niemców z Bydgoszczy) oraz ze swoją siostrą Jadwigą w Warszawie przy ul. Krasińskiego 10 [Żoliborz]. Okres okupacji był dla nich wszystkich bardzo trudny – najpierw choroba i śmierć matki Ludwika w 1940 r., a 3 miesiące później śmierć Ludwika  (w 1941 r.), którą Antonina przeżyła bardzo boleśnie. Nie przerwała mimo to swej działalności społecznej i politycznej.

Sokolicz została aresztowana 28.04.1942 r. i przewieziona na Pawiak, gdzie spędziła 7 miesięcy. Lazarowicz utrzymywała z nią kontakt przez cały ten czas (wysyłała paczki z żywnością i odzieżą, otrzymywała od niej kartki i grypsy – korespondencję tę przekazała w 1945 r. E. Dębnickiej w Warszawie). Czyniła też usilne starania, żeby wydobyć ją z więzienia. Zażądano od niej 18 tys., co było wówczas b. dużą kwotą. Gdy udało się już zebrać 10 tys., przyszła wiadomość o jej wywiezieniu do Oświęcimia. Stamtąd przyszła od niej jedna kartka. Mimo braku odpowiedzi od Antoniny, wysyłała jej codziennie paczki, jakie były w dozwolone (maks. 25 kg). Dopiero 1.04.1943 gestapo powiadomiło ją, że jej kuzynka nie żyje od 20.12.1942 r., pomimo iż ktoś przez 3 miesiące odbierał paczki. Lazarowicz dowiedziała się, że Sokolicz do końca była z majorową Czyrko, której przed śmiercią przekazała słowa pożegnania dla rodziny. P. Czyrko pracowała po wojnie w radiu w Bydgoszczy.

Przed wojną Sokolicz często odwiedzała dom Stefanii Lazarowicz w Bydgoszczy. Lubiła wtedy przybywać z jej dziećmi. Często wspominała swój pobyt w Ameryce. Jedno z takich wspomnień Lazarowicz przytacza w tym tekście. Opowiada o pożegnaniu, jakie jej zgotowali towarzysze w Ameryce.

Na koniec autorka tekstu sugeruje, żeby ufundować Antoninie Sokolicz tablicę pamiątkową na grobie jej męża, który znajduje się w Warszawie na cmentarzu dla bezwyznaniowych przy ul. Młynarskiej.

Autor/Autorka: 
Inny tytuł: 
b.t. [Na skutek przypadkowo przeczytanej…]
Miejsce powstania: 
Kraków
Opis fizyczny: 
mps., s. 25-26 luź.: ; 29,5 cm
Postać: 
luźne kartki
Technika zapisu: 
maszynopis
Język: 
Polski
Miejsce przechowywania: 
Dostępność: 
tak
Data powstania: 
1955
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
1473/385/IV t.2, poz. 10; Mf 2611
Tytuł kolekcji: 
Akta Antoniny Sokolicz-Merkel
Uwagi: 
W 1955 r. w związku z 75. rocznicą urodzin Antoniny Sokolicz, Ministerstwo Kultury i Sztuki Departament Imprez Artystycznych i Obchodów zbierało materiały dotyczące jej życia i działalności. W prasie (m.in. w Ekspressie Wieczornym, Dzienniku Bałtyckim) ukazały się ogłoszenia z prośbą o nadsyłanie wspomnień i innych materiałów z nią związanych. Na podstawie zebranych materiałów prof. Michał Szulkin opracował pamiątkową broszurę, tytuł pracy: „Antonina Sokolicz” (wyd. Komitet Obchodu 75-Rocznicy Urodzin A. Sokolicz).
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Data dzienna: 
10 wrz 1955
Nośnik informacji: 
papier
mikrofilm
Gatunek: 
inne