Aniela Teofila Feliksa Gruszecka urodziła się w 18 maja 1884 r. w Warszawie, zmarła 18 kwietnia 1976 w Krakowie. Jedna z trzech córek Józefy z Certowiczów (dyrektorki krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych dla dziewcząt) i Artura Gruszeckiego, pisarza i publicysty, wydawcy czasopism „Wędrowiec” i „Wisła”. Rodzeństwo: siostry Anna – lekarka, Teofila – studiowała fizykę i chemię, brat – Wacław. Rodzina matki Anieli pochodziła z okolic Berdyczowa na Ukrainie. Gruszecka była blisko związana z ciotką (siostrą matki) Teofilą Certowicz (1862-1918), rzeźbiarką, przewodniczącą Koła Artystek Polskich w Krakowie (1902-1903), która w latach 1887-1904 prowadziła pierwszą w Krakowie szkołę sztuk pięknych dla dziewcząt, od 1902 mieszkała w Bronowicach Małych, w 1904 przeniosła się do Warszawy, a w tym czasie na stanowisku dyrektorki zastępowała ją Józefa Gruszecka. Gruszeccy wielokrotnie zmieniali miejsca zamieszkania z powodu kłopotów finansowych. Pod koniec lat 80. XIX w., w wyniku utraty części majątku, rodzina przeprowadziła się z Warszawy na Ukrainę (Bryckie, k. Berdyczowa), a następnie do Mączyna (powiat berdyczowski; 1890/1891). W 1895 r. Gruszeccy przenieśli się do Grodziska, by wreszcie od 1897 r. zamieszkać w Krakowie. Początkowo Aniela Gruszecka uczęszczała do szkoły plastycznej swojej ciotki Teofili Certowicz, następnie pobierała lekcje w Gimnazjum Żeńskim przy ul. św. Jana (wspomina m.in. o dużym wpływie nauczycielki historii Heleny Witkowskiej). Egzamin maturalny zdała z wyróżnieniem jako eksternistka w męskim Gimnazjum Świętej Anny w maju 1903 (jej egzaminatorem był m.in. późniejszy mąż, profesor językoznawstwa Kazimierz Nitsch). Z czasów szkolnych na całe życie przetrwa przyjaźń z Cezarią Baudouin de Courtenay Ehrenkreutz-Jędrzejewiczową (poświadczona obfitą korespondencją). W październiku 1903 r. Gruszecka rozpoczęła studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego (studium rolnicze), które ukończyła w 1907 r. Kontynuowała naukę za granicą – na Politechnice w Zurychu i na Sorbonie we Francji (w 1911 ukończyła tam chemię i rozpoczęła studiować fizykę). Około 1908 r. wzięła ślub z mężczyzną o nazwisku Wysokinski (brak imienia pierwszego męża) i mieszkała przez pewien czas w Nancy. Małżeństwo rozpadło się i później zostało unieważnione, a 30 lipca 1913 Aniela Gruszecka wyszła za mąż za starszego o dziesięć lat profesora językoznawstwa Kazimierza Nitscha (1874-1958). Małżonkowie zamieszkali w domu na krakowskim Salwatorze, przy ulicy Gontyny 12. Pisarka przebywała tam aż do śmierci. Od 1913 r. Gruszecka publikowała swoje pierwsze utwory literackie o tematyce historycznej i współczesnej (wydane w 1913 W grodzie żaków, W słońcu, Król), Nad jeziorem (1921) i najgłośniejszą, docenioną przez krytykę za artystyczną innowacyjność, powieść psychologiczną Przygoda w nieznanym kraju (1933). Po wojnie pisarka ogłosiła m.in. wielotomowy, epicki cykl Powieść o Kronice Galla (1960-1970). Zajmowała się również krytyką literacką (wpółpracowała m.in. z przedwojennym „Przeglądem Współczesnym” i„ Kobietą Współczesną"), popularyzacją wiedzy historycznej, geograficznej i językoznawczej. Po śmierci męża troszczyła się również o jego spuściznę (w 1977 wydała książkę poświęconą Nitschowi pt. Całe życie nad przyrodą mowy polskiej – Kaziemierz Nitsch i jego prace). W Archiwum Nauki PAU i PAN w Krakowie znajdują niewydane maszynopisy i rękopisy innych tekstów Gruszeckiej: m.in. powieści młodzieżowej Dziewczynki, a także powieści o losach powojennych polskich migrantów, którzy przemieszczają się po terenach objętych nowymi granicami, kraju ze wchodu na zachód i północ, pt. Geografia serdeczna. Oprócz obszernej korespondencji, pisarka pozostawiła rozproszone zapiski osobiste, prowadzone od 1895 r. (od jedenastego roku życia).
Więcej na temat twórczości Anieli Gruszeckiej:
Marzena Boniecka Śmierciopisanie kobiet. O twórczości Anieli Gruszeckiej, w: „Postsciptum Polonistyczne” 2017, nr 2 (20) (http://www.postscriptum.us.edu.pl/pdf/ps2017_2_10.pdf);
Ewa Kraskowska, Sens „Przygody w nieznanym kraju” Anieli Gruszeckiej, „Teksty Drugie 1995, nr 3-4, s. 45-67 (http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Teksty_Drugie_teoria_literatury_kryt...(33_34)/Teksty_Drugie_teoria_literatury_krytyka_interpretacja-r1995-t-n3_4_(33_34)-s45-67/Teksty_Drugie_teoria_literatury_krytyka_interpretacja-r1995-t-n3_4_(33_34)-s45-67.pdf).
