publikacje

Wróć do listy

Sztambuch Łucji Czerniakówny

Sztambuch Łucji Czerniakówny stanowi przede wszystkim świadectwo rozległych kontaktów towarzyskich właścicielki, wśród jej przyjaciół i znajomych byli nie tylko Polacy, ale także Niemcy czy Włosi. Zawarte w nim wpisy są w dużej mierze autorskie, pojawiają się także cytaty z wierszy i aforyzmów, w jednym przypadku wprost przypisanych Henrykowi Sienkiewiczowi.

publikacje

Wróć do listy

Moje Podole. Wspomnienia z dzieciństwa. Lata 1893–1903

Pierwszy tom Wspomnień Amelii Łączyńskiej obejmuje najwcześniejsze lata jej życia. W gruncie rzeczy jest to bardziej opowieść o rodzinie, rodzinnym majątku i służbie, niż o niej samej. Jej osoba pojawia się tu dość rzadko, przede wszystkim w drugiej części opowieści, skupionej na wychowaniu i edukacji dzieci w rodzinnym Sidorowie.

publikacje

Wróć do listy

Sztambuch Michaliny Grabowskiej

Sztambuch Michaliny Grabowskiej stanowi przede wszystkim świadectwo jej kręgu towarzyskiego, większość wpisów wykonana została przez przyjaciółki właścicielki sztambucha, pozostałe głównie przez rodzinę. Wierszowane wpisy w dużej mierze są autorskie, czasami osoby wpisujące wplatają w treść wiersza informację o tym, w innych przypadkach pojawiają się cytaty z Mickiewicza, Słowackiego, Asnyka i Sienkiewicza.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Izabeli ze Stamów Nowakowej, wychowanki Państwowej Uczelni im. Dąbrówki, dot. czasów gimnazjalnych i późniejszych losów Dąbrówczanek

Najobszerniejsza część wspomnień Izabeli ze Stamów Nowakowej poświęcona jest czasom szkolnym. Przedmiot po przedmiocie i nauczyciela po nauczycielu – opisuje ona swoje szkolne losy, nie szczędząc ironicznej krytyki byłym profesorom: „Szczególnie dobrze bawiłyśmy się na lekcjach śpiewu u »Rampuli« […]. Ponieważ miałam słuch absolutny tudzież dobrze grałam na fortepianie (ach, gdzież te czasy), całą lekcję ja prowadziłam, podczas gdy Rampula robiła sobie porządki w torebce” (k. 3–4).

publikacje

Wróć do listy

Sztambuch Izabeli ze Stamów Nowakowej 1924–1928

Sztambuch z lat 1924–1928 prezentuje przede wszystkim krąg towarzyski i rodzinny autorki. Zdecydowanie mniej tutaj niż w drugim sztambuchu wpisów szkolnych koleżanek, zdecydowanie więcej za to wpisów członków rodziny, a także znajomych spoza kręgu szkolnego (np. adoratorów Izabeli). Dołączone zostały notatki autorki na temat poszczególnych osób, informują odbiorcę o tragicznych losach rodziny Stamów w czasie II wojny światowej, wielu członków zginęło w obozach koncentracyjnych, hitlerowskich więzieniach, bombardowaniach miasta w 1939 r., a także walkach o Poznań w 1945 r.

publikacje

Wróć do listy

Sztambuch Izabeli ze Stamów Nowakowej 1927–1931

Sztambuch ten stanowi świadectwo szkolnych przyjaźni Izabeli ze Stamów Nowakowej. Nie licząc pojedynczych wpisów dokonanych przez nauczycielki czy wychowanki kolonijne, ten niewielki zeszycik niemal w całości zapełniony został wpisami szkolnych koleżanek właścicielki. Wśród wpisów dominują kompozycje autorskie, znaleźć można także cytaty lub widoczne inspiracje Słowackim, Sienkiewiczem i Asnykiem, a nawet aforyzm japoński: „Kto przyjaciela szuka bez wady, / Nigdy nie zazna przyjaźni, / Ani mu cień jej blady nie błyśnie, / Kto przyjaciela szuka bez wady” (k. 191).

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik nieznanej autorki [krakowskiej dziennikarki], przebywającej w Tatrach

Zapiski w formie dziennika obejmują okres od 13 lipca do 3 września 1902 r. oraz jeden wpis z 25 kwietnia 1903 r. Jego autorką jest nieznana z imienia i nazwiska nauczycielka i dziennikarka krakowska, która publikowała w czasopiśmie „Nowe Słowo” pod pseudonimem Mika. Celem, jaki przyświecał sporządzeniu dziennika, nie jest wyłącznie relacja z podróży do Zakopanego, wbrew nadanemu przez archiwizujących tytułowi, ale opisanie rozłąki z ukochanym (do niego także skierowane są formuły adresatywne).

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z Szamotuł

Wspomnienia otwiera informacja na temat urodzin autorki i jej znaku zodiaku. Maria przytacza w tym miejscu kalendarzową charakterystykę „skorpiona”: „Kobiety w listopadzie urodzone mają pusto w głowie, lubią się stroić, szaleją za tańcem i za podróżami, wolą mężczyzn jak kobiety, wcześnie wychodzą za mąż”. Poniżej znajduje się dopisek: „Horoskop zgadzał się co do gustów, a i za mąż wyszłam, mając lat osiemnaście” (s.

publikacje

Wróć do listy

Opowieść o moim Gdańsku 1894–1897

Opowieść o Gdańsku rozpoczyna Wicherkiewiczowa od przeszłości, nawet tej na poły mitycznej, odwołując się do obrazu miasta jako powstałego „z osady słowiańskich Wikingów” (k. 2r). Po spokojnym i cichym Poznaniu Gdańsk urzeka jednak młodą, zaledwie osiemnastoletnią autorkę jako ruchliwy, pełen gwaru i życia. Zwraca uwagę na wszechobecną niemieckość, czasami tylko przerywaną przez pojedyncze polskie i kaszubskie głosy. Na k.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 1889-1904

Dziennik prowadzony od 1889 do 1904 roku z jednym uzupełnieniem w roku 1907. Na pierwszej karcie widnieje wpis „1889 rok. Mój pierwszy karnawał”, jednak po tytule tym nie następują wpisy, które by go rozwijały. Pojawiają się notatki, nie zawsze datowane, wskazujące na późniejszą porę roku. Pierwszy datowany wpis pochodzi z 21 VIII. 

Strony