publikacje

Wróć do listy

Dziennik: wrzesień 1944 – styczeń 1945

Autorka sporządza notatki co kilka dni, drugi tom rozpoczyna 18 września. 

Dużo uwagi poświęca zniszczeniu Warszawy i tragicznemu losowi jej mieszkańców. Odnotowuje wieści, jakie do niej docierają: „Wiadomości o Warszawie są przeważnie hiobowe. Dzieją się tam rzeczy straszliwe”. Próbuje też ocenić dwa miesiące powstania: „To niezrozumiały koszmar, czasy Apokalipsy”. 

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: sierpień 1944

Notatki były sporządzane co dwa, trzy dni. Pierwszy zapis pojawia się 9 sierpnia i dotyczy wydarzeń z 1 sierpnia; także notatka z 18 sierpnia zostaje sporządzona później – 24 sierpnia (kilka dni po tym jak Samotyhowa dotarła do Piastowa). 

publikacje

Wróć do listy

W dniach Powstania Warszawskiego. Pamiętnik łączniczki

Tekst powstał wiosną 1947 r. Autorka wyjaśnia, że powstanie postrzega przede wszystkim na płaszczyźnie emocjonalnej, nie odczuwając potrzeby i nie posiadając możliwości krytycznej interpretacji faktów. Podkreśla, że wśród młodych uczestników zaangażowanie w walkę i zauroczenie nią były tak silne, że wykluczały chęć analizowania i oceniania wydarzeń. Nadmienia, że widzi obrazami, nie pamięta całych kolejnych dni – zapisuje fragmenty wspomnień, szczegóły, które „do dziś mam w oczach, są dla mnie wszystkie drogie” (s. 98).

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 06.07.1835

Klementyna Hoffmanowa zaczyna, że przed odpisaniem na list Szyrmowej zawsze czeka na wiadomości z kraju: tym razem ma tylko kilka słów od cioci Weiglowej (Justyna Weigel, siostra matki Hoffmanowej, Marianny Tańskiej), której doniesienia o najważniejszych wydarzeniach w rodzinie streszcza w liście, i obszerny list od siostry, który przesyła adresatom do przeczytania z prośbą o zwrot.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: wrzesień 1939

Relacja dotyczy wydarzeń od 1 września, ale notatki na temat pierwszej połowy miesiąca zostały sporządzone później, od 14 września autorka pisze na bieżąco – zwykle codziennie – i uzupełnia zapisy dotyczące wcześniejszych dni. 

Rozpoczyna opisem atmosfery panującej w Warszawie podczas kampanii wrześniowej: kopanie rowów i alarmy, czekanie na wypowiedzenie wojny Niemcom przez Anglię. Dodaje, że oświadczenie Sławoja-Składkowskiego o wyjeździe rządu polskiego przyjęła z przykrością. 

publikacje

Wróć do listy

Exodus po klęsce Powstania Warszawskiego

Tekst został napisany z okazji dwudziestej piątej rocznicy powstania warszawskiego. Pamiętnikarka próbuje opisać, co oznaczało ono dla mieszkańców Warszawy będących cywilami. Na początek pochyla się nad tragedią mieszkańców miasta, którzy utracili – zgodnie z jej sformułowaniem – „cały dotychczasowy świat swej egzystencji”, ale trwali w wierze w zwycięstwo powstańców. Przedstawia zachowania warszawiaków, którzy ofiarnie ratowali palące się domy i gasili pożary. Zastanawia się: czy mieszkańcy stolicy nie byli męczennikami tak samo jak osoby katowane w obozach koncentracyjnych?

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 09.03.1835

List rozpoczyna się od wyrażenia wielkiego przejęcia zamachem na życie Krystyna Szyrmy. Hoffmanowa nie sądziła, że był tak bliski śmierci; myślała, że więcej w dochodzących do niej wieściach plotek. Ma nadzieje, że na skutek tego wydarzenia Szyrma porzuci swoją pracę dla komitetu wsparcia, skoro uczciwym ludziom nie warto mieć do czynienia z „naszą hołotą”. Pisze, że dobrze, że Szyrmowa prowadzi życie towarzyskie. Dzięki temu być może Anglicy poznają się na Polakach z ich dobrej strony, bo ze złej już ich znają.

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 15.04.1834

List rozpoczyna się wyrazami zmartwienia, że autorka bardzo dawno nie otrzymała od Szyrmów żadnych wiadomości. Ze względu na to, że ich korespondencja nie przebiega płynnie, Hoffmanowa proponuje, aby odpisywać na list w ciągu trzech dni od jego otrzymania i nie pisać nowego, dopóki nie nadejdzie odpowiedź. W ten sposób utrzymany zostanie chronologiczny porządek korespondencji. Hoffmanowa do listu dołącza kartę pocztową z Warszawy i informuje, że przesyła kartkę do pana Jana od Szyrmowej z opóźnieniem, za co przeprasza.

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 13.02.1834

Autorka rozpoczyna list od tłumaczeń, że zwlekała długo z kolejnym pismem do Szyrmowej, czekając na wieści z kraju i z Wrocławia. Wiadomości jednak nie nadchodzą, a ona tęskni za rozmową z adresatką.

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 09.11.1833

Autorka rozpoczyna list podziękowaniami za życzenia dla męża, pisząc, że są dla niej osobiście ważne. Bardzo ją ucieszyła informacja, że Szyrmowie urządzają się coraz lepiej w Londynie. Prosi ich, żeby nie zakładali, że zostaną na emigracji do końca życia. Jest przekona, że taka sytuacja potrwa jeszcze tylko kilka lat. Jej zdaniem Polska w niedługim czasie znowu zacznie istnieć, choć nie będzie od razu taka, jak by sobie tego życzyli, czyli od Dźwiny do Odry, ale będzie wolna od rosyjskiej władzy.

Strony