publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia sanitariuszki

Wspomnienia Ewy Sleszyńskiej rozpoczynają się od przypomnienia trudności związanych z zapisaniem się na kurs sanitariuszek Polskiego Czerwonego Krzyża. Autorka zapisuje, że jej bratu udaje się dopisać ją do listy uczestniczek. Po zakończeniu szkolenia (29 sierpnia) kobieta otrzymuje legitymację sanitariuszki i przydział do punktu medycznego na warszawskim Marymoncie. Ewa, w swoich notatkach, narzeka na niewłaściwą organizację pracy i braki w zaopatrzeniu medycznym, które uniemożliwiają działanie placówki.

publikacje

Wróć do listy

Ze wspomnień o moim ojcu Stanisławie Grabskim

Stanisława Grabska wspomina, że wybuch II wojny światowej zastał jej rodzinę we Lwowie. Ojciec autorki przeczuwał klęskę ze względu na słabe przygotowanie polskiej armii. Do wyjazdu z kraju namawiał Stanisława Grabskiego jego asystent Wojciech Bem, który specjalnie w tym celu wrócił z Rumunii. Grabski nie chciał jednak wyjeżdżać, a przewidując swoje aresztowanie, prosił córkę, aby zaopiekowała się rodziną. Po pewnym czasie ojciec autorki został aresztowany, przewieziony do Moskwy, oskarżony o działania kontrrewolucyjne i skazany na pobyt w obozie.

publikacje

Wróć do listy

Saga rodu Tołłoczków herbu Pobóg

Autorka rozpoczyna dzieje rodziny Tołłoczków od charakterystyki swojej babki Karoliny z Jaskłowskich Tołłoczkowej. Babka była córką powstańca styczniowego, o którego ułaskawienie i anulowanie konfiskaty majątku zabiegała u wileńskiego generała-gubernatora Michaiła Murawjowa. W czasie powstania, po uwięzieniu ojca i męża, była emisariuszką. Została aresztowana i osadzona w Cytadeli Warszawskiej. Po zakończeniu powstaniu jej mąż wrócił do domu. Urodzili się ich pierwsi synowie.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik z Powstania Warszawskiego

Dokument w postaci terminarza na rok 1944 zawiera krótkie, nieregularne wpisy dotyczące rozmaitych tematów. Od stycznia do końca lipca przeważają notatki o sytuacji finansowej autorki. Zapisuje ona kwoty, które zarobiła lub pożyczyła, oraz wydatki na odzież wraz z cenami poszczególnych rzeczy. Pojawiają się wiadomości o wizytach składanych różnym osobom, również adnotacje o wysyłanych i otrzymywanych paczkach. Od sierpnia autorka umieszcza dłuższe fragmenty odnoszące się do epizodów powstania warszawskiego, które spędza na Żoliborzu z matką.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z czasu wojny 1939–1945

Tekst rozpoczyna opis podróży z Warszawy do rodzinnego majątku na Litwie, którą autorka odbyła pociągiem w sierpniu 1939 r. Autorka pożegnała się z mężem i wraz z półrocznym synkiem udała się do Cytowian. Po wybuchu wojny dwór rodzinny stał się miejscem, w którym chronili się uciekinierzy. Autorka spędzała czas wolny zajmując się synem Joachimem i robiąc na drutach odzież dla internowanych. Odkąd mąż Zofii pozostał w Teheranie, próbował załatwić rodzinie wizy, co nie było łatwe ze względu na przepisy ograniczające ruchy uciekinierów wojennych.

publikacje

Wróć do listy

Migawki z życia

Zasób zawiera krótkie, oddzielnie tytułowane opowieści z życia autorki. Krystyna Sarwińska-Ligęza pisze o niechcianych zalotach kuracjusza w sanatorium w Dusznikach, charakteryzuje spacerowiczów w Ogrodzie Saskim w Warszawie. Przedstawia historię swojej koleżanki z sierocińca, Marysi Czarneckiej, która wyszła za mąż za niezaradnego nauczyciela, potajemnie kochała się w księdzu i próbowała popełnić samobójstwo. Po latach okazało się, że Marysia przystąpiła do zboru Świadków Jehowy.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik emigrantki

Pamiętnik Ireny Strzałkowskiej obejmuje lata 1939–1949 i rozpoczyna się od momentu mobilizacji i powołania do wojska jej męża, Jana Strzałkowskiego. Autorka w pierwszych dniach II wojny światowej jeździ z Lwowa do Stanisławowa, gdzie stacjonuje mąż. W Stanisławowie mieszka u znajomej, Nory Platonoff. Wspomina naloty na koszary w Stanisławowie i swój ciągły lęk o życie Jana, a także bombardowania Lwowa, gdzie została jej matka. Razem z mężem decydują się na ewakuację i ruszają za kolumną wojska w stronę Rumunii. Autorka czuje się uciekinierką, która porzuciła ojczyznę.

publikacje

Wróć do listy

Dzieje wojenne kpt. inż. Zygmuna Dyszlewskiego

Tekst jest wspomnieniem poświęconym losom wojennym kapitana lotnictwa Zygmunta Dyszlewskiego, brata autorki. Życiorys rozpoczyna się od przebiegu edukacji i uzyskania pierwszych wojskowych stopni przez Dyszlewskiego. Po wkroczeniu wojsk niemieckich do Brześcia kapitan przedostał się przez Rumunię, Jugosławię i Grecję na teren Francji, następnie ewakuował się do Wielkiej Brytanii z Gibraltaru. W trakcie bombardowań Liverpoolu Dyszlewski był drugim pilotem, bierze też udział w bitwie o Anglię.

publikacje

Wróć do listy

W cieniu twierdzy brzeskiej. Wspomnienia z czasów wojny

Wspomnienia Marii Dyszlewskiej rozpoczynają się od opisu rodzinnej fotografii z 1926 r. Autorka przypomina, że majątek Dyszlewskich w Józefowie na Białorusi został utracony wskutek zmiany granic po wojnie polsko-bolszewickiej, a jej ojciec, inżynier rolnictwa, zaczął pracować jako urzędnik w Grudziądzu. Zachorował i zmarł w 1927 r. i rodzina znalazła się w trudnej sytuacji życiowej. Wtedy z pomocą przyszedł brat matki, Władysław Plejewski, który był pułkownikiem saperów i stacjonował w Brześciu nad Bugiem.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie z powstania warszawskiego

Halina Trembińska-Kurmanowicz opisuje przebieg powstania warszawskiego z perspektywy sanitariuszki i lekarki zaangażowanej w walki na Czerniakowie w zgrupowaniu Kryski (kapitana Zygmunta Netzera). Pierwszy dzień powstania jest pełen zamieszania, ludność cywilna, żołnierze Armii Krajowej i oddziały niemieckie przemieszczają się w różnych kierunkach. Autorka odnotowuje pierwsze zamachy na niemiecką policję. Na początku w rękach powstańców z Czerniakowa znajdują się ulice Solec, Rozbrat i Książęca.

Strony