publikacje

Wróć do listy

Zapiski Eugenii Hemplowej

Pierwszy zeszyt: 4 kwietnia 1938 r. – 22 kwietnia 1938 r. Wpisy z drugiego zeszytu z datami: 28 grudnia 1945 r. – 10 lutego 1946 r., potem 23 listopada 1950 r. Dziennik Eugenii Hemplowej rozpoczyna się od wyjazdu do rodziny (przyjaciół?) do Świercz, gdzie autorka miała odbyć praktykę ogrodową. Dziennik ma charakter osobisty, prywatny. Diarystka pisze o stosunkach rodzinnych, spotkaniach z najbliższymi, ale również o dojmującej tęsknocie za domem i strachu przed podjęciem pracy zawodowej w ogrodnictwie. Smutek jest potęgowany złym samopoczuciem.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Natalii Balickiej cz.3

Relacja obejmuje lata 1944-1945.

Jest ona kontynuacją jej relacji 3012 i 3019. Autorka skupia się na przeżyciach własnych w obozie pracy w Pionkach. Opisuje warunki pracy i strukturę zakładową. Autorka wspomina, że prace tzw. ciężkie i trudne wykonywały także i żydowskie kobiety, ale na czele każdego działu (i całej fabryki) stali mężczyźni, głównie Niemcy (szefami niektórych działów byli i Polacy).

publikacje

Wróć do listy

Relacja Natalii Balickiej cz.2

Relacja dotyczy wydarzeń z roku 1943.

Jest to ciąg dalszy relacji Natalii Balickiej (3012) z getta kieleckiego. Autorka skupia się we wspomnieniu na akcjach likwidacyjnych. Wiele uwagi poświęca akcji, w której wpierw od rodziców oddzielono, a później zamordowano dzieci mieszkające w getcie. Autorka szczegółowo opisuje przebieg wydarzeń. Wspomina też, że w trakcie pisywania relacji w Kielcach został wystawiony pomnik upamiętniający to zdarzenie (pomnik stoi nadal na cmentarzu żydowskim w Kielcach przy ulicy Kusocińskiego).

publikacje

Wróć do listy

Relacja Adeli Neufeld

Adela Neufeld opisuje wkroczenie Wehrmachtu do Sosnowca. Mówi o kłopotach z aprowizacją oraz regulacjach i ograniczeniach kupna oraz sprzedaży wielu artykułów. Autorka pracowała jako referentka zakupów w hurtowni przy sosnowieckiej gminie żydowskiej (Cross Verteilerstelle), zajmującej się zaopatrzeniem zamkniętych dzielnic żydowskich

publikacje

Wróć do listy

Relacja Natalii Balickiej

Relacja obejmuje wydarzenia z lat 1942-1945.

Autorka rozpoczyna wspomnienie od kieleckiej Akcji Wysiedleńczej z 1942 roku. Podaje dokładne etapy i daty wywózki. Po tych wydarzeniach w Kielcach zostało około 1500 osób żydowskich, które zostały przeniesione w rejon ulicy Jasnej gdzie zorganizowano obóz.

W dalszej części Autorka opisuje prace poszczególnych osób, są to głównie prace polegające na „uprzątaniu” terenu po getcie. Autorka wspomina wypadki rozstrzeliwania osób za handel rzeczami zastanymi na terenie po getcie. Balicka opisuje również zwykły dzień pracy.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Chany Grinberg

Chana Grinberg opisuje przesiedlenia okolicznej ludności żydowskiej do Kozienic. Przypomina, że przed wojną nie chodziła jeszcze do szkoły, a podczas okupacji niemieckiej wędrowała po wsiach i prosiła o jedzenie. Polska rodzina nauczyła ją pacierza i poradziła, aby ukryła się na wsi. Grinberg odwiedza rodziców w kozienieckim getcie, gdzie zastała tylko jedną ze swoich sióstr, która opowiadziała jej o śmierci ojca i matki i trzeciej siostry. Autorka znalazła pracę w gospodarstwie, przyznaje się, że jest Żydówką, ale gospodyni zabrania jej o tym mówić komukolwiek i zatrzymuje u siebie.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Zofii Anity Weindling

Relacja spisana 10 listopada 1945 roku. Dotycz okresu od 1943 do 1944 roku.

Tytuł nieuwzględniony w inwentarzu: "Zeznanie w sprawie Stefanii Erandstaetter"

Stefania Erandstaetter była koleżanką Autorki, dziewczynki uczęszczały przed wojną do gimnazjum Wünnichowej przy ulicy Potockiego w Krakowie.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Anny Jacobi

Ojciec Anny Jacobi został aresztowany, a matka oddała ją pod opiekę Polce, która uznała, że dziewczynka powinna udawać chorą, dlatego zwykle spędzała czas w łóżku. Opiekunka próbowała nauczyć ją pacierzy, lecz Jacobi była przerażona, gdy kazano jej modlić się przy obcych i popełniała błędy, np. żegnała się lewą ręką. Wraz z nimi mieszkał syn Polki, uliczny grajek, niechętny Żydom, który w niedziele wracał do domu pijany i groził dziewczynce śmiercią.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Cesi Goldberg

Cesia Goldberg opisała selekcję, która odbyła się 8 października 1944 r. w Auschwitz-Birkenau. Zachorowała na odrę i trafiła do obozowego szpitala, a w tym samym dniu pojawił się Josef Mengele. Autorka dokładnie zrelacjonowała przebieg selekcji, którą kierował. W zakończeniu Goldberg dzieli się przemyśleniami na temat życia i śmierci. 

publikacje

Wróć do listy

Relacja Zewijah Rosenbusch

Relacja bez daty dziennej, zapewne powstała na przełomie 1945 i 1946 roku. Dotyczy wydarzeń z 1940 roku.

Autorka skoncentrowała się na opisaniu aresztowania jej ojca oraz na tym, co wiedziała o losach. Opisała, że 9 maja 1940 roku do mieszkania, w którym mieszkała z rodzicami, przyszli gestapowcy. Zapowiadali, że aresztują ludzi z planem przesłuchania ich i późniejszego wypuszczenia. Poza ojcem Autorki aresztowali także profesora Hersteina, mieszkającego po sąsiedzku.

Strony