publikacje

Wróć do listy

Spomienky z detstva

Wspomnienia z dzieciństwa Kristy Bendovej mają duże walory literackie. Autorka stawia w nich na szczerość i autentyczność. Opisuje dzieciństwo jako etap, w którym człowiek „zaczyna myśleć” (s. 4). W tym sensie tekst może być interpretowany także jako jej pisarskie credo i świadectwo partnerskiego podejścia (bez dydaktyzmu) do czytelnika dziecięcego. Emocją, która określała jej dzieciństwo, był przede wszystkim strach bez konkretnej przyczyny. Bendová opisuje liczne sytuacje, które wzbudzały jej obawy, uważa, że była nieprzyjemnym i niezabawnym dzieckiem.

publikacje

Wróć do listy

Denník, zápisy z r. 1922–1925, 1937

Dziennik z lat 1922–1925 (oraz pojedyncze wpisy z roku 1937 i 1945) autorka opatrzyła tytułem Chaos myšlienok na nálad (Chaos myśli i nastrojów). Zapiski pochodzą z okresu, kiedy Mária Rázusová-Martáková rozpoczynała swoją pierwszą pracę jako nauczycielka w szkole ludowej w miejscowości Dolné Srnie. Dziennik zawiera autorskie komentarze: „Bože, aká skvostná naivita a nádherná nevedomosť” / „Boże, jaka niebywała naiwność i nieprzeciętny brak świadomości” (s. 106), często negatywne, oceniające, dopisane po latach (?).

publikacje

Wróć do listy

List Heleny Ochorowicz do Juliana Ochorowicza

Nadawczyni listu z ulgą informuje brata o przerwie świątecznej, która dała jej trochę wytchnienia od lekcji. Helena wzmiankuje o złej pogodzie, która udaremnia jej wyjście na spacer, ponadto wpływa na jej złe samopoczucie. Kobieta chętnie dzieli się wrażeniami z prelekcji i odczytów, w których miała przyjemność uczestniczyć w towarzystwie niani i matki. Najwięcej emocji wzbudziła w niej część o Sulamitce, postaci biblijnej z Pieśni nad pieśniami, zachwyciła ją tamtego wieczora także ujmująca warstwa retoryczna. Podobne odczucia żywi po wysłuchaniu prelekcji p.

publikacje

Wróć do listy

Denník, zápisy z r. 1920

Dziennik obejmuje zapiski z roku 1920 (od lutego do września). Mária Rázusová (później Mária Rázusová-Martáková) była w tym czasie uczennicą Państwowego Instytutu Pedagogicznego dla Dziewcząt w Preszowie. W dzienniku porządkowała emocje, kontrolowała i oceniała samą siebie, powtórnie czytała swoje notatki i komentowała ich charakter: „Dnes, po opätovnom prečítaní nenachádzam v celom obsahu len prílišnú sentimentalitu a hlúposť” /„Dziś, po ponownym przeczytaniu, całość nie wydaje mi się ani zbyt sentymentalna, ani głupia” (s.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (t. 21)

Zapiski w tym tomie dziennika zaczynają się w lipcu 1922 r., gdy autorka razem z mężem odwiedziła jego rodzinę w Jarogniewicach. Opisała mieszkańców tamtejszego dworu – m.in. Adama Żółtowskiego (syna Stefana i Gabrieli, dalekiego kuzyna Adama – męża Janiny Żółtowskiej) i Cesię (Cecylię Żółtowską, córkę Adama Żółtowskiego). Żółtowscy pojechali też do Gołuchowa, a potem do Czacza. Diarystka opisała nabożeństwo odbywające się tam w Boże Ciało. Rodzina cały czas śledziła aktualne wydarzenia polityczne. Autorka przy okazji relacjonowania bieżących zdarzeń (m.in.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 15.11.1908–12.12.1909

Dziesiąta część dziennika Marceliny Kulikowskiej obejmuje okres od listopada 1908 do grudnia 1909 r. Notatki z tego czasu podzielić można na refleksje skupiające się na kwestii kobiecej oraz brudnopisy wierszy czy dramatów.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 1.03.1907–11.01.1908

Dziewiąta część dziennika Marceliny Kulikowskiej, obejmująca okres od marca 1907 do stycznia 1908 r. W tym zeszycie autorka notuje swoje przemyślenia w związku z osobą Helenki (Heleny Witkowskiej). Ocenia, że nie jest ona pesymistką, ale jest też schematyczna i niektóre zdania powtarza, nie wnikając w ich głębsze znaczenie. Przyznaje, że żyją z sobą, analizuje też relację, jaka się między nimi wytworzyła. Zauważa, że Helena wciąga ją w swoje koła towarzyskie, na co autorka pozwala niechętnie i czuje, że wynika z tego więcej szkody niż korzyści.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 22.04.1903–9.05.1903

Wiodącym tematem dziennika są przemyślenia autorki nad słabością swojego charakteru: jest świadoma tego, że nie radzi sobie z krytyką własnej osoby, szybko popada w złość lub rozdrażnienie. Jednocześnie irytują ją rady siostry, Heleny, która dziwi się, że Ludwika przejmuje się i roztrząsa każdą usłyszaną informację na temat własnej osoby. Gdy ta każe jej zacząć pracować nad sobą, Ludwika wybucha: „Tak, pracować. Co bym dała za to, abym mogła być sobą i nad tą sobą była w stanie mieć rząd” (k. 10r–10v).

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 21.04.2003–14.12.2005

Dziennik prowadzony w Warszawie od 21.04.2003 do 14.12.2005 r. Obejmuje okres od przeprowadzki autorki do własnego mieszkania, przez ciążę i poród, po opiekę nad noworodkiem. Pierwszy wpis dotyczy żalu nad rzeczami zagubionymi w ciągu ostatnich lat, których brakuje w nowym domu – są to nie tylko książki, ale też (wedle określenia autorki) „błękitny dziennik”. Początkowo wpisy są dość regularnie, ale później stają się są coraz rzadsze (czasem jeden wpis na kilka miesięcy).

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 12.04.1998–19.10.2000

Dziennik prowadzony od 12.04.1998 do 19.10.2000 roku w Warszawie, fragmentami w Sarajewie. Wpisy nieregularne, często rzadziej niż raz na miesiąc, ale zwykle bardzo długie. Zawierają podsumowania stanu wewnętrznego i poczucia tożsamości autorki, w znikomym stopniu odzwierciedlając jej codzienność i wydarzenia z życia – nawet te, które stają się bezpośrednim bodźcem do pisania. 

Strony