publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z Sierpnia ‘80 r.

Autorka kryjąca się pod pseudonimem „Wczasowiczka” opowiedziała o konsekwencjach wydarzeń sierpniowych na gruncie prywatnym i społecznym. Opisała m.in. zmianę swojej postawy i porzucenie „dotychczasowej bierności popychanego tłumoka” na rzecz krytycznego myślenia. W tym czasie była z rodziną na wczasach w Bułgarii (za oszczędności zbierane przez lata na wciąż niedostępnego, bo drożejącego fiata), skąd szybko powróciła, dowiedziawszy się o strajkach. Po powrocie, jako pierwsza w swoim zakładzie, zapisała się do NSZZS.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętniki (1902–1918) Ireny Stankiewiczowej [T. 1]

Pierwszy tom pamiętnika Ireny Stankiewiczowej składa się z dwóch rozdziałów zatytułowanych: W świetle lampy i Pierwsza wojna światowa (1914–1918). W rozdziale pierwszym autorka przypomina historię rodziny, m.in. początek znajomości swoich rodziców. Dowiadujemy się, że ziemiańska rodzina jej matki uważała związek z lekarzem (szlacheckiego pochodzenia) za mezalians.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik Anieli Dobieckiej

Zapiski Anieli Dobieckiej nie były sporządzane codziennie, a co kilka dni lub rzadziej. Są lakoniczne. Dotyczą wyłącznie wydarzeń, brak tu opinii, osobistych komentarzy czy refleksji. Autorka notuje to, co zaobserwowała lub o czym usłyszała. Pisze o walkach, potyczkach, akcjach powstańczych oraz ruchach wojsk w okolicach Drzewicy, Opoczna, Kowali, Radomia, Niekłania, Żdżar, Małogoszcza, Żarek, Białobrzegów i Szydłowca. Wymienia nazwiska wielu powstańców, m.in.

publikacje

Wróć do listy

Z apteki do szkolnej izby

Wspomnienia Heleny Brzostowskiej-Galińskiej rozpoczynają się opisem jej sytuacji osobistej pod koniec drugiej wojny światowej. Przedstawiają też kondycję psychiczną zmęczonego wojną społeczeństwa oraz panujące wówczas nastroje niecierpliwego oczekiwania na pokój. Pamiętnikarka odnotowuje wkroczenie wojsk radzieckich 17 stycznia 1945 r. do Końskich (województwo kieleckie), gdzie wtedy mieszkała. Wiąże się z tym anegdota opowiadająca o podjętej przez nią próbie zapobieżenia kradzieży sulfatiazaolu (leku o działania bakteriostatycznym) przez żołnierzy radzieckich.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia o mojej rodzinie pracowników naftowych

Zebrane wspomnienia autorki i jej matki na temat działalności dziadka i ojca Danuty Doroszkiewicz uzupełnione pośmiertnymi wzmiankami z gazet dotyczącymi dziadka. Józef Gnutek (1866–1931), dziadek autorki ze strony matki, był pracownikiem przemysłu naftowego. Pracował m.in. w Krośnieńskim Przemyśle Naftowym, później w Borysławiu (obecnie Ukraina). Był aktywnym działaczem robotniczego ruchu socjalistycznego. Należał do PPS, był cenionym przez współpracowników członkiem sądu polubownego pomiędzy robotnikami a pracodawcami. Po jego niespodziewanej śmierci w pogrzebie wzięło udział ok. 4 tys.

publikacje

Wróć do listy

Moje pierwsze dni w Oleśnicy

Wspomnienie młodej dziewczyny z pierwszych powojennych lat. Autorka opisuje m.in. okoliczności znalezienia się na Ziemiach Zachodnich, kiedy jednym z pierwszych transportów przybyła na Dolny Śląsk. Wspomnienia Pietras są m.in. zapisem procesu zakorzeniania się osadników na Ziemiach Zachodnich, aktywnej roli osadników – w tym samej autorki – w kształtowaniu powojennej rzeczywistości, początków formowania się nowej władzy. Pietras portretuje ówczesną rzeczywistość na tych terenach, zniszczoną Oleśnicę.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Anieli Jakubowskiej

Alina Jakubowska przedstawiła skrócone dzieje swoje i swojej rodziny: dzieciństwo spędzone na wsi, wywózkę na Syberię w 1940 r. i życie po powrocie z zesłania w 1946 r. aż do początku lat 90. XX w., kiedy spisała wspomnienia. Poruszyła w nich różne wątki dotyczące warunków życia i pracy w kolejnych miejscach zamieszkania, relacji pomiędzy przesiedleńcami pochodzącymi z różnych stron. Po powrocie do Polski rodzina osiedliła się na Dolnym Śląsku we wsi Jaszkowa Górna (okolice Kłodzka). Po ślubie Jakubowska zamieszkała z mężem w Marcinowie (później przeprowadzili się do Ołdrzychowic).

publikacje

Wróć do listy

Spotkania z Marią Pelczarską

Janina Wysoczńska-Klawińsz poznała Marię Pelczarską na zesłaniu, podczas krótkiego pobytu w miejscowości Bolszaja Murta na Syberii. Autorka opisała m.in. okoliczności, w jakich trafiła na zesłanie, warunki obozowej egzystencji i zwięźle sportretowała osobę Maryli Pelczarskiej, która – obok Stefanii Borkowskiej, Anieli Dziewulskiej oraz Grażyny Sokołowskiej-Lipińskiej – została wymieniona jako aktywna działaczka i współorganizatorka edukacji w łagrze. Klawińsz, pomimo krótkiej znajomości (została przeniesiona do innego obozu), wspominała Pelczarską niezwykle ciepło – wiele jej zawdzięczała.

publikacje

Wróć do listy

Działaczka Związku Patriotów Polskich Maria Banaszewska

Historia życia Marii Banaszewskiej, przedstawiona w skrótowej wersji, z akcentem na lata II wojny światowej i okres zsyłki na Syberii. Bohaterka wspomina m.in. okoliczności, w jakich znalazła się na wygnaniu i opisuje kolejne miejsca zesłania, swoją pracę, działalność i aktywność społeczną, aż do powrotu w 1946 r. do Polski. Dokument jest efektem przeprowadzonego z Banaszewską pięciogodzinnego wywiadu. Wywiad przeprowadziła Antonina Hobler.

publikacje

Wróć do listy

Listy Anny z Działyńskich Potockiej do Jadwigi z Działyńskich Zamoyskiej

Zbiór zawiera pięćdziesiąt trzy listy Anny Potockiej do siostry, Jadwigi Zamoyskiej. Na końcu dodatkowo znajdują się listy Anny do Antoniego Edwarda Odyńca, Fany de Villers, Julii Zaleskiej, arcybiskupa Mieczysława Ledóchowskiego (oraz kopia tego listu) i do NN. Korespondencja ma charakter bardzo osobisty, świadczący o bliskich relacjach Anny ze starszą siostrą. Stanowi zbiór informacji biograficznych dotyczących autorki i jej najbliższej rodziny. Ważnym wątkiem tej korespondencji jest troska Anny o zdrowie siostry, Cecylii Działyńskiej, która, począwszy od lat 60.

Strony