publikacje

Wróć do listy

Życiorys mojej cioci – Bożeny Matuszewskiej

Życiorys Bożeny Matuszewskiej zawiera najważniejsze fakty z jej życia, przede wszystkim oscylujące wokół drugiej wojny światowej. Po krótkiej informacji na temat urodzenia i wykształcenia (Szkoła Handlowa w Poznaniu) autorka opisała zatrudnienie w Banku Wzajemnych Ubezpieczeń „Vesta” i działalność w utworzonej tam w październiku 1939 r. organizacji konspiracyjnej „Ojczyzna”. 3 lutego 1940 r. na skutek denuncjacji została aresztowana i przewieziona do aresztu śledczego przy ul. 27 Grudnia, następnie do Fortu VII, a 25 kwietnia wywieziona w pierwszym transporcie kobiet do obozu koncentracyjnego w Ravensbrück. Autorka opisuje trudy obozowego życia, prace, które jej przydzielano, koszmar ewakuacji oraz problemy z powrotem do rodzinnego miasta. Do Poznania wróciła 16 maja 1945 r., po czym podjęła pracę zawodową (kolejno w Zrzeszeniu Spółdzielni Wojskowych RP, Zachodniej Agencji Prasowej, Spółdzielni Pracy „Perfecta”). Matuszewska wspomina o złym stanie zdrowia, w związku z którym została zakwalifikowana do drugiej grupy inwalidów wojskowych. Na koniec opisuje losy wojenne rodziny: brata Czesława, który zmarł w sierpniu 1947 r. po przebytej gruźlicy płuc, oraz rodziców, którzy podczas okupacji zapewnili schronienie Kazimierzowi Cwojdzińskiemu, poznańskiemu matematykowi, który w mieszkaniu Matuszewskich prowadził komplety tajnego nauczania. Całość zgromadzonych materiałów przedstawia życiorys Matuszewskiej w zdecydowanie merytorycznej formie. Brak w tekstach walorów literackich, a autorka nie snuje opowieści, jedynie przytacza fakty ze swojego życia. Jednocześnie jest wielce interesującą postacią, pozytywnie odbijającą się we wspomnieniach współpracowników i współwięźniarek.

Teczka osobowa oprócz krótkiego życiorysu przepisanego komputerowo w pierwszej osobie przez członkinię rodziny Matuszewskiej zawiera również liczne świadectwa potwierdzające spisane wspomnienia, które stanowią ich integralną część. Wśród nich znajduje się korespondencja autorki z matką wysyłana z obozu w Ravensbrück na specjalnym formularzu, w języku niemieckim. Treść listów była cenzurowana, nieodpowiednie fragmenty zostały wycięte. Te, które się zachowały, dotyczą pytań o życie codzienne i zdrowie rodziny. Dalej umieszczono m.in oświadczenia dwóch świadkiń: Barbary Górskiej i Moniki Dankowskiej, współuczestniczących w pracach „Ojczyzny”. Obie kobiety podkreśliły w swoich zeznaniach ofiarność i opiekuńczość Matuszewskiej, obdarzanie ją autorytetem przez współwięźniarki pomimo młodego wieku, a także silne poczucie przynależności narodowej. Opinie wydane przez pracodawców przedstawiają autorkę jako osobę kompetentną, skrupulatną, terminową i oddaną pracy. Dodatkowo w teczce znajdują się materiały urzędowo poświadczające przekazane w życiorysie informacje: pobyt w obozie, karierę zawodową, stopień niepełnosprawności.

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Poznań
Opis fizyczny: 
220 s., 2 fot. ; 30 cm.
Postać: 
kartki w teczkach
Technika zapisu: 
druk
maszynopis
rękopis
Język: 
Polski
Miejsce przechowywania: 
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1973
Stan zachowania: 
bardzo dobry
Sygnatura: 
53/976/0/2/526
Uwagi: 
Teczka osobowa Bożeny Matuszewskiej znajduje się w Archiwum Państwowym w Poznaniu w zespole Miscellanea. Została przekazana w darze przez Urszulę Pawłowską (która prawdopodobnie jest autorką kopii życiorysu). Tekst drukowany atramentowo na papierze A4, prawdopodobnie przepisany z rękopisu lub ze słuchu, czystopisowy.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Osoba, której dotyczy treść: 
Główne tematy: 
obóz koncentracyjny, druga wojna światowa, praca zawodowa, kobiety w obozach koncentracyjnych, relacje między współwięźniarkami, kobiety aktywne zawodowo przed wybuchem drugiej wojny światowej
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
Od 1916 do 1996
Nośnik informacji: 
papier
fotografia / skan
Gatunek: 
biografia/życiorys