publikacje

Wróć do listy

Życiorys Eugenii Twardowskiej

Eugenia Twardowska urodziła się w 1929 r. we wsi Janówka. Rodzice prowadzili gospodarstwo rolne. Gdy wybuchła II wojna światowa najstarsza siostra, Stanisława, była już mężatką i mieszkała w sąsiedniej wsi Jabłońskie – była to już niemiecka strefa. Brat, Jan, czasem przechodził do niej przez zieloną granicę.

W nocy 21.06.1941 r. przyszło do nich pięciu rosyjskich żołnierzy i Polak, który dla nich pracował, i kazali się szybko zbierać. Nie pozwalali nic ze sobą zabrać. Ojciec uprosił, by mogli wziąć trochę żywności. Brat był wtedy u siostry, dzięki temu uniknął aresztowania. Nie wiedzieli dokąd ich zabierają. Zawieziono ich furmanką na stacje do Augustowa. Tam stały wagony towarowe. Było ich bardzo dużo. Załadowano ich do jednego z nich (40 osób). Były tam tylko prycze. Za toaletę służyła dziura w podłodze. Pociąg ruszył następnego dnia. Właśnie wtedy zaczęła się wojna niemiecko-radziecka. Samoloty niemieckie bombardowały pociąg. Było dużo zabitych i rannych. Ludzie zaczęli wywieszać białe rzeczy, żeby pokazać, że w środku są cywile, nie wojsko. Strzały ustały. W czasie podróży nic nie dostawali do jedzenia. Czasem ludzie na stacjach przynosili im trochę wody. Na przystankach w lasach wyrzucano zmarłych z wagonów. Po miesiącu dotarli do stacji Abakan i tam rozdzielono ich do kołchozów. Rodzina Dąbrowskich trafiła do kołchozu „Dwienadcat let oktiabria”, leżącego 100 km od Abakanu – sieło Bieja, Krasnojarski Kraj. Cała czwórka zaczęła pracę w kołchozie. Dziennie dostawali 1 kg chleba, resztę trzeba było samemu przygotować. Prace były różne, w polu, przy spławie drewna, zawsze bardzo ciężkie. Rosyjskich mężczyzn zabrano na front, plony ziemi też szły na front. Panował głód. Nieco lżej było, gdy formowała się armia gen. Andersa. Gdy tylko opuściła kraj, znowu traktowano ich jak niewolników. Przy formowaniu I Armii WP znowu traktowanie było łagodniejsze, ale oddalać się z miejsca zamieszkania nie można było. Tak przeżyli 5 lat.

Po zakończeniu wojny ucieszyli się, że wreszcie wrócą do kraju, ale na ten moment musieli jeszcze czekać rok. W dniu wyjazdu musieli się tak samo szybko zbierać, jak poprzednio. 12.04.1946 r. byli w Białymstoku.

Autor/Autorka: 
Organizacja/Partia: 
Opis fizyczny: 
rps., 4 s. zszyte; ; 30 cm
Postać: 
oprawa zeszytowa
Technika zapisu: 
rękopis
Język: 
Polski
Miejsce przechowywania: 
Dostępność: 
tak
Data powstania: 
1991
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
ZS 243
Tytuł kolekcji: 
Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków
Uwagi: 
Tytuł nadany przez redakcję Archiwum Kobiet.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
biografia/życiorys