publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Janiny Rutkowskiej

Janina Rutkowska opisuje swoje losy. Dzieciństwo spędziła we wsi Buraki (obecnie woj. podlaskie), gdzie jej rodzice mieli duże gospodarstwo. Była to spokojna miejscowość składająca się z czterech równych sobie gospodarstw rodzin rdzennie polskiego pochodzenia (Poniatowskich, Tondryków, Dubowskich i ich – Krasowskich). Janina miała dwie starsze siostry: Lidię (ur. 1933 r.) i Janinę (ur. 1935 r.). Mieszkała z nimi także siostra ojca, Olimpia Krasowska. Autorka opisuje poszczególnych członków rodziny. W czasie wojny rodzina nie ucierpiała wiele, ojciec był poza powołaniem do wojska (ur. 1890 r.). Ich dom był schronieniem dla wszystkich potrzebujących pomocy (Żydów, partyzantów, AK-owców, bezdomnych). Po wojnie byli szykanowani jako kułacy, nałożono na nich podatek. Ojciec ukrywał się przez dwa lata, w 1949 r. dopadli go i skazali za kułactwo na dziesięć lat. Matka próbowała ratować gospodarstwo, ale i ją zaczęto ścigać podatkami. Podobnie jak ojciec musiała się ukrywać (dziewczęta zostały same w domu). Jednak i ona została aresztowana, po czym skazana na dekadę za kułactwo. Bydło zabrano, budynki gospodarcze rozebrano i wywieziono. Siostry musiały sobie radzić same. Najstarsza z nich jeździła na handel do Leningradu (obecnie Sankt-Petersburg), młodsze chodziły do szkoły. W 1952 r. Lidia wyszła za mąż, a młodsze NKWD wywiozło do Kazachstanu. Autorka opisuje trwający trzy tygodnie transport, a następnie pobyt w Kazachstanie (głód, niedożywienie, choroby, ciężka praca). Obie z siostrą musiały pracować w kołchozie na plantacji bawełny, a mieszkały u kazachskiej rodziny. Po śmierci Stalina, w maju 1953 r., przybyła do nich matka, a zaraz po niej ojciec. Był bardzo wychudzony. Wreszcie rodzina była razem. Kupili świniaka, potem krowę i kury. Dziewczęta rzuciły pracę na plantacji bawełny i poszły na budowę domu kultury. Odsiedziały za to kilka dni w areszcie. Matka także zdobyła kwalifikacje murarza i malarza. Ojciec pilnował majątku kołchozowego. Tęsknili za rodzinnymi stronami. Spotykali się z innymi Polakami, starali się kultywować polskie tradycje. I tak przetrwali do 1956 r., kiedy wrócili do Polski, ale już nie do Buraków. Na koniec autorka pisze o swojej rodzinie – ma trójkę dzieci.

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Kętrzyn
Opis fizyczny: 
5 s. ; 30 cm.
Postać: 
luźne kartki
Technika zapisu: 
maszynopis
Język: 
Polski
Miejsce przechowywania: 
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1995
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
ZS 4
Tytuł kolekcji: 
Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków
Uwagi: 
Tytuł nadany przez redakcję bazy Archiwum Kobiet.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Główne tematy: 
deportacje do Kazachstanu, prześladowania, dzieciństwo we wsi
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
Od 1939 do 1956
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
pamiętnik/wspomnienia