publikacje

Wróć do listy

UNRRA

UNRRA to podzielone na cztery części opowiadanie opisujące realia życia w obozie dla dipisów (ang. displaced persons – osoby przemieszczone, w skrócie DPs) w miasteczku w Górnej Bawarii (z treści dokumentu można wnioskować, że chodzi najpewniej o miejscowość Landberg am Lech). Akcja rozgrywa się na przestrzeni kilkunastu miesięcy lat 1945 i 1946. Przedstawia życie dipisów w obozie z perspektywy jego mieszkanki, a zarazem pracownicy – byłej więźniarki Ravensbrück, która cały swój pobyt w obozie przepracowała w charakterze urzędniczki Unry, m.in. jako tłumaczka. Ukazano początki działania i funkcjonowanie obozu oraz losy jego mieszkańców. Narratorka z goryczą opisała podziały powstałe wśród dipisów zaraz po przybyciu do obozu: „Błogi nastrój ewangelicznej przyjaźni pękł w jednej chwili”. Sporo miejsca poświęciła mieszkańcom obozu, okolicznościom ich przybycia, stosunkom między nimi i panującym nastrojom, opisała różnorodność zachowań dotkniętych wojenną traumą ludzi. We wspomnieniach przedstawione zostały m.in.: codzienne problemy i zmagania w obozie, sposoby organizacji życia społecznego i kulturalno-towarzyskiego polskich dipisów (np. budowa i funkcjonowanie polskiej szkoły oraz teatru czy obchody świąt i innych ważnych uroczystości). Znatowicz ukazała zarówno niejednorodne środowisko dipisów, jak i pracowników Unry: zawiązywane przyjaźnie, antypatie i relacje pomiędzy ludźmi. Opowiadanie jest także zbiorem historii konkretnych osób, które narratorce szczególnie zapadły w pamięć. Całość stanowi jednocześnie zapis towarzyszących dipisom stanów emocjonalnych: niepewności o losy bliskich i kraju wynikającej z braku informacji, tęsknoty za domem i jednocześnie obawy przed wybuchem kolejnej wojny („psychozie trzeciej wojny światowej”). Opowiadanie kończy się opisem przygotowań do opuszczenia obozu, które nastąpiło w pierwszych dniach lipca 1946 r., oraz zapowiedzią ostatniego etapu tułaczki, czyli drogi powrotnej do kraju.

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
s.l.
Opis fizyczny: 
16 k., pag. varia ; 30 cm.
Postać: 
inne
Technika zapisu: 
maszynopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
Zbiór zinwentaryzowany, z założenia udostępniany jest mikrofilm. W Dziale Rękopisów ZNiO możliwość otrzymania oryginału do wglądu w celach badawczych, po złożeniu pisma rekomendującego z uczelni/projektu badawczego etc.
Data powstania: 
1946
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
15529/II, mf 9879
Tytuł kolekcji: 
Utwory literackie i wspomnienia z lat 1945–1946 Hanny Znatowicz
Uwagi: 
Maszynopis z podpisem autorki na pierwszej stronie każdej z czterech części opowiadania, na pozostałych parafka autorki (długopis, ciemnoniebieski tusz). Drobne poprawki maszynowe. Kartki oprawione przez ZNiO (oryginalnie luźne kartki zostały podklejone grzbietem strony, każda z osobna, całość złączona okładką). Zapis o charakterze czystopisu.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Główne tematy: 
stosunki społeczne w obozie dla osób przesiedlonych w czasie wojny, codzienna rzeczywistość obozu dla przesiedlonych, organizacja obozu w amerykańskiej strefie okupacyjnej Niemiec
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
Od 1945 do 1946
Nośnik informacji: 
papier
mikrofilm
Gatunek: 
pamiętnik/wspomnienia