publikacje

Wróć do listy

Trasy polskie. Frombork – Kodeń

Autorka opisuje swoją ponad dwumiesięczną podróż przez północno-wschodnią Polskę. Podróżuje z kilkoma bliskimi osobami (przyjaciele lub rodzina), których imiona pojawiają się sporadycznie na kartach dziennika (najczęściej jest to Grześ, po drodze dołączają Ela i Kuba). Wyprawa ma charakter turystyczno-wypoczynkowy, ale też pielgrzymkowy. Relacja rozpoczyna się od opisu pobytu w Kruszwicy, następnie Szumańska udaje się do Golubia-Dobrzynia, Radzynia, Kwidzynia i dalej nad morze, do Malborka, Fromborka, na Sulwaszczyznę, a następnie przez Podlasie (Hajnówka, Białowieża) na Mazowsze (Siedlce, Czersk, Warka) – poszczególne miejscowości wymienione są w metryczce. Ważnymi punktami na trasie są kościoły i zamki. Szumańska często prowadzi też rozmowy z księżmi. Z relacji wynika, że środowisko kleru jest jej bliskie i dobrze znane, jest ona również ceniona przez duchownych ze względu na redagowanie tekstów do „Tygodnika Powszechnego”. Istotnym miejscem w jej wyprawie są Pelplin i tamtejsza katedra, której dość długi opis zamieszcza w dzienniku, zachwycając się jej gotycką architekturą. Ważny moment stanowi wizyta na grobie księży męczenników, zamordowanych w 1939 r. przez hitlerowców (tzw. krwawa jesień pelplińska).

Miejsca związane z kultem katolickim odgrywają bardzo dużą rolę w dzienniku podróży. Pojawiają się luźne refleksje dotyczące religii. Duże wrażenie na autorce wywiera wizyta w sanktuarium maryjnym w Świętej Lipce, gdzie jest świadkinią koncertu z ruszającymi się figurami, którym jest urzeczona. Dziwi się, dlaczego w przewodnikach przeczytać można tyle na temat skansenów czy miejsc martyrologicznych, nie ma zaś wzmianki na temat tego typu radosnych spektakli. Formułuje opinię, że właśnie dzięki miejscom kultu, takim jak to w Świętej Lipce, przetrwała polskość. W notatkach często pojawiają się opisy zabytków. Autorka porównuje gotycką czy barokową architekturę z architekturą współczesną. Tę ostatnią ocenia jako nieestetyczną, chaotyczną, prowizoryczną. Krytykuje też kioski z tandetnymi pamiątkami. Diarystka relacjonuje również długi odpoczynek nad morzem, w Dębkach. Opis pobytu zawiera krótkie wzmianki na temat emocji, towarzyszących autorce, która zmaga się często z poczuciem niepokoju i bezsensu. Większość zapisków z nadmorskiego wypoczynku stanowią jednak luźne, dość chaotyczne notatki na temat bieżących wydarzeń: pobyt nad morzem, gry w karty, rozmowy.

Autor/Autorka: 
Instytucja: 
Miejsce powstania: 
Kruszwica, Golub-Dobrzyń, Radzyń, Kwidzyń, Pelplin, Zamek Kiszewski, Wejherowo, Piaśnica, Dębki, Malbork, Frombork, Lidzbark, Reszel, Święta Lipka, Suwałki, Puńsk, Sejny, Wigry, Trześcianka, Suchowola, Hajnówka, Białowieża, Terespol, Kodeń, Leśna Podlaska
Opis fizyczny: 
29 k. ; il. : 1 k.v. ; 14,5 cm.
Postać: 
zeszyt
Technika zapisu: 
rękopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1985
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
akc. 13/09
Tytuł kolekcji: 
Archiwum Ewy Szumańskiej
Uwagi: 
Zapiski prowadzone niebieskim długopisem. Pismo stosunkowo czytelne. Zapiski mają charakter brulionowy (bieżące notatki z podróży). Dziennik prawdopodobnie prowadzony jest w 1985 r. – data roczna nie pojawia się w zapiskach, jednak można wywnioskować to na podstawie kilku wskazówek. Autorka wspomina w pewnym momencie o komecie „H.”, która ma pojawić się w kolejnym roku – może więc chodzić o kometę Halleya, która widoczna była w 1986 roku. Mowa jest także o budowie elektrowni w Żarnowcu (przerwanej w 1989 r.) – w momencie powstawania dziennika planowane było uruchomienie elektrowni za blisko trzy lata. Dni tygodnia podawane przez autorkę przy datach dziennych pokrywają się z datami z kalendarza z 1985 r. Zakres chronologiczny dziennika: 25 czerwca – 2 sierpnia 1985 r.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Główne tematy: 
podróż po Polsce, zwiedzanie zamków i kościołów, refleksje osobiste, pobyt nad morzem, dziennik podróży, diarystyka kobieca
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
1985
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
dziennik/diariusz/zapiski osobiste
Tytuł ujednolicony dla dziennika: