publikacje

Wróć do listy

Relacja Pauliny Hirsch

Relacja pochodzi z roku 1945 r.

Tekst obejmuje wydarzenia z okresu od 1939 do 1945 roku.

Na dokumencie nagłówek (miejscami nieczytelny) informujący o tym, że Autorka urodziła się w 1902 roku, była żoną adwokata, ukończyła liceum i zdała egzamin maturalny. W czasie wojny pracowała jako nauczycielka, tłumaczka i pielęgniarka. W roku 1945, czyli chwili spisania relacji, "starała się o administrację domów".

 

Relację otwierają stosunkowo szczegółowe informacje o ucieczce Autorki wraz z mężem i córką z Siedlec do Lwowa (szeroko o trasie ucieczki). Kobieta opisała drogę, którą podążała i zrelacjonowała krążące wśród spotykanych przez nią ludzi informacje dotyczące wojny.

We Lwowie pozostała do roku 1942, o okresie pomiędzy przyjazdem do miasta, a utworzeniem w nim getta, praktycznie nie wspomina.

Po wejściu do Lwowa wojsk niemieckich i utworzeniu dzielnicy żydowskiej, Autorka wraz z rodziną znalazła się w jej obrębie. Początkowo była zwolniona z konieczności pracy, ponieważ jej mąż pracował w "Arbeitsamcie" (biuro kierujące do pracy). W późniejszym okresie był pracownikiem kahału, co także zwalniało ją z konieczności zatrudnienia.

Decyzja o opuszczeniu Lwowa zapadła w dniu, w którym w mieszkaniu zajmowanym przez rodzinę Autorki gestapo przeprowadziło rewizję (mąż Autorki został też pobity).

Dość lakonicznie opisała ucieczkę z getta i podróż do Wieliczki. Z Wieliczki przedostała się do Krakowa – jej mąż w tym okresie został aresztowany. Autorce udało się przedostać do krakowskiego getta, gdzie zdobyła "aryjskie dokumenty". Dzięki nim zdołała przedostać się do Warszawy.

Stosunkowo obszernie opisała przypadki prób szantażu i zagrożenie ze strony szmalcowników. Wspomniała także o Polakach, którzy pomagali jej uniknąć wydania i ukryć się w Warszawie. Brak nazwisk.

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Kraków
Opis fizyczny: 
10 stron maszynopisu rękopisu w języku polskim + rękopis. Dokument wyblakły, miejscami skrajnie nieczytelny.
Postać: 
kartki w teczkach
Technika zapisu: 
maszynopis
rękopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
Dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1945
Stan zachowania: 
Maszynopis, miejscami nieczytelny.
Sygnatura: 
301/453
Tytuł kolekcji: 
Zespół: Relacje ocalałych z holokaustu (zespół 301)
Uwagi: 
Tytuł relacji nadany przez redakcję Archiwum Kobiet. Relacja bardzo nieczytelna – tekst wyblakły, miejscami niemożliwy do odcyfrowania. Sporo szczegółów przy jednoczesnej chaotyczności zapisu, wiele kwestii niewyjaśnionych. W porównaniu do innych dokumentów niewiele emocji. Brak imion członków rodziny, brak informacji o rodzicach. Ze słów Autorki spisała Nelly Rost.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Główne tematy: 
Okupacja Lwowa, utworzenie i organizacja getta. Konieczność i dostępność pracy, aprowizacja. Ukrywanie się po "aryjskiej stronie" - Wieliczka i Kraków.
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Nośnik informacji: 
papier
nośnik elektroniczny
Gatunek: 
relacja