Relacja Noemi Damje z zajść studenckich na USB w Wilnie w listopadzie 1931 r.

Relacja obejmuje wydarzenia z początku listopada 1931 r., wypowiedź autorki ma na celu potwierdzenie wydarzeń relacjonowanych przez jej koleżankę – Tatjanę Prużanównę. Opis odnosi się „incydentu”, jaki miał miejsce 13 listopada 1931 r..

Wraz z dwiema koleżankami ze studiów – Iwanterówną i Prużanówną – Damje szła ulicą Mickiewicza od strony Placu Katedralnego. Nagle bez ostrzeżenia Prużanówna została kopnięta, a cios oddany został z tyłu. Zgodnie z deklaracją kobiety, iż ta „nie reaguje na zaczepki”, nie odwróciły się i szły dalej. Z początku myślały, że zaczepiła je w ten sposób osoba nieznana. W pewnym momencie jednak atakująca zaszła drogę koleżankom, spoliczkowała Prużanównę i zaczęła wykrzykiwać w kierunku kobiet wyzwiska. Rozpoznały one wówczas w napastniku inną studentkę – Połomską. Kiedy Prużanówna odtrąciła agresorkę, pojawiła się grupa studentów, która krzyczała, że trójkę koleżanek należy odprowadzić na komisariat. Kobiety zostały tam odprowadzone w otoczeniu nieprzychylnych im osób. Na miejscu spisano protokół. Potwierdzające wypowiedź Prużanówny zeznania kończy informacja, iż autorka nie należy do żadnego zgromadzenia ideowego na Uniwersytecie ani poza nim.

Autor/Autorka:

Damje, Noemi

Instytucja:

Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie

Miejsce powstania:

Wilno

Opis fizyczny:

2 k. ; 30 cm.

Postać:

luźne kartki

Technika zapisu:

maszynopis

rękopis

Język:

Polski

Miejsce przechowywania:

Lietuvos centrinis valstybės archyvas

Dostępność:

dostępny do celów badawczych

Data powstania:

1931

Stan zachowania:

dobry

Sygnatura:

F 175 ap. 1(I) A b. 605

Tytuł kolekcji:

Akta dochodzenia wstępnego w sprawie zaburzeń studenckich w listopadzie 1931 r.

Uwagi:

Tytuł nadany przez redakcję Archiwum Kobiet. Relacja spisana została przez jednego z sędziów Sądu Akademickiego. Protokołował prof. Iwo Jaworski. Kontekstem do relacji jest sytuacja, z jaką mierzyła się kadra uniwersytetu w listopadzie 1931 roku. Grupa „studentów chrześcijan” zażądała od prof. Michała Reichera, kierownika Zakładu Anatomii Opisowej, którego częścią była pracownia prosektoryjna, by nie dopuszczał do pracy na „chrześcijańskich noworodkach” „studentów-Żydów”. W efekcie, odwołał on zajęcia i zamknął pracownię. Tego samego dnia odbywały się wiece i pochody „chrześcijańskich organizacji studenckich” mające na celu wymuszenie na władzach uniwersyteckich rozdział preparatów według wyznania. Dotychczas, władze uniwersytetu nie rozdzielały preparatów wedle wyznania. Spowodowało to kolejne zajścia, które z terenu uniwersytetu, w formie demonstracji, przeniosły się na ulicę miasta. W wyniku konfrontacji grup studentów, mających sprzeczne interesy, został ranny, po czym zmarł w szpitalu, student pierwszego roku prawa Stanisław Wacławski. Śmierć ta, spowodowała kolejne „zajścia” (m. in. kolejne wiece organizowane przez „młodzież chrześcijańską” bez zgody władz akademickich, wybijanie szyb w żydowskich sklepach i lokalu Stowarzyszenia Wzajemnej Pomocy Studentów Żydów, wyrzucanie „studentów Żydów” z sal wykładowych), które doprowadziły do zamknięcia Uniwersytetu na ponad miesiąc.

Słowo kluczowe 1:

nauka

Słowo kluczowe 2:

przemoc

Słowo kluczowe 3:

antysemityzm

Data dzienna:

20 lis 1931

Osoba, której dotyczy treść:

Prużanówna, Tatjana

Iwanterówna, Katarzyna

Główne tematy: