publikacje

Wróć do listy

Relacja Marleny Wolisch

Marlena Wolisch opisała przesiedlenie rodziny z domu przy Starym Rynku do lwowskiego getta w 1941 r. Wszyscy mieli „aryjskie papiery” i „nikt nie był podobny do Żyda”, dlatego mogli schronić się poza gettem, aby uniknąć akcji likwidacyjnej. Jednak ojciec i brat autorki zostali wysłani do obozu w Bełżcu. Wolisch przebywała w miejscu, gdzie „mieszkali sami Żydzi”. Przeprowadzono tam rewizję, aresztowano matkę i wywieziono do obozu pracy przy ul. Janowskiej. Marlena i jej siostra Irka prosiły, żeby je też zabrać. Biegły za samochodem, z którego wypadła kartka z matczyną prośbą, by Irka zaopiekowała się młodszą siostrą. Irka sprzedała część rodzinnego dobytku po zaniżonych cenach. Postanowiły opuścić mieszkanie, lecz zapomniały wziąć swoje „aryjskie papiery”. Błąkały się po ulicach, spały w bramach i na schodach. Irka została okradziona i straciły wszystkie pieniądze. Czasem przychodziły do mieszkania przyjaciółki Irki, ale nie zostawały długo, gdyż obawiano się denuncjacji ze strony Ukraińców. Ksiądz, znajomy matki, zdobył dla sióstr nowe dokumenty. Siostra ojca umieściła Marlenę w domu wuja, którego żoną była Ukrainka Maria. Wuj pracował w getcie. Ciotka piekła ciastka na sprzedaż. W dniu, kiedy autorka wprowadziła się do nich, ostatni raz widziała Irkę, która później „wyjechała do Niemiec”. W mieszkaniu wujostwa przeprowadzono rewizję, aresztowano wuja, następnie ciotkę i nie pomogły żadne rodzinne interwencje. Marlena trafiła pod opiekę sąsiadki i przyjaciółki ciotki Marii. Ze strachu przed szantażami i donosami dziewczynka spędzała dni poza domem, a spała na klatce schodowej. Sąsiadka nie wiedziała, co ma począć z Marleną, rozważała nawet odesłanie jej do getta. Autorka wspomina, że bardzo się tego obawiała, widziała jak mordowano tam dzieci. Ostatecznie trafiła pod opiekę Polskiego Komitetu i została umieszczona w zakładzie opiekuńczym, gdzie doczekała końca wojny. Potem zamieszkała u ciotki Liny.

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Kraków
Opis fizyczny: 
3 k. (rkp.) ; 29,5 cm.
Postać: 
kartki w teczkach
Technika zapisu: 
maszynopis
rękopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1945
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
301/1128
Tytuł kolekcji: 
Relacje Żydów Ocalałych z Zagłady
Uwagi: 
Tytuł nadany przez redakcję Archiwum Kobiet. Spisała Iza Lauer. Tekst autoryzowany.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Data dzienna: 
26 paź 1945
Główne tematy: 
okupacja niemiecka, getto, ukrywanie się po tzw. aryjskiej stronie
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
Od 1941 do 1944
Nośnik informacji: 
papier
nośnik elektroniczny
Gatunek: 
relacja