publikacje

Wróć do listy

Relacja Janiny Marcinowskiej z zajść studenckich na USB w Wilnie w listopadzie 1931 r.

Relacja obejmuje wydarzenia z początku listopada 1931 r., jakie miały miejsce na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie w 1931 r. W owym czasie wśród studentów i studentek istniał wyraźny podział na „studentów-Żydów” i „studentów-chrześcijan”. Sytuacja ta doprowadziła do zamieszek na terenie Uniwersytetu i poza nim. 
Autorka rozpoczyna relację od wspomnienia z dnia 9 listopada 1931 r. Tego dnia, w późnych godzinach popołudniowych, prowadziła proseminarium z teorii prawa. Marcinowska wspomina, że na sali wykładowej obecnych było tylko troje „studentów-Żydów”, podczas gdy zazwyczaj liczba ta sięga 45%. Nie poddaje jednak analizie tej sytuacji, a krótką relację kończy informacją, że tego dnia nie doszło do żadnych „zajść” między młodzieżą.

 

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Wilno
Opis fizyczny: 
1 k. ; 30 cm.
Postać: 
luźne kartki
Technika zapisu: 
maszynopis
rękopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1931
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
F 175 ap. 1(I) A b. 605
Tytuł kolekcji: 
Akta dochodzenia wstępnego w sprawie zaburzeń studenckich w listopadzie 1931 r.
Uwagi: 
Tytuł nadany przez redakcję Archiwum Kobiet. Relacja spisana została przez jednego z sędziów Sądu Akademickiego. Protokołował prof. Iwo Jaworski Kontekstem do relacji jest sytuacja, z jaką mierzyła się kadra uniwersytetu w listopadzie 1931 roku. Grupa „studentów chrześcijan” zażądała od prof. Michała Reichera, kierownika Zakładu Anatomii Opisowej, którego częścią była pracownia prosektoryjna, by nie dopuszczał do pracy na „chrześcijańskich noworodkach” „studentów-Żydów”. W efekcie, odwołał on zajęcia i zamknął pracownię. Tego samego dnia odbywały się wiece i pochody „chrześcijańskich organizacji studenckich” mające na celu wymuszenie na władzach uniwersyteckich rozdział preparatów według wyznania. Dotychczas, władze uniwersytetu nie rozdzielały preparatów wedle wyznania. Spowodowało to kolejne zajścia, które z terenu uniwersytetu, w formie demonstracji, przeniosły się na ulicę miasta. W wyniku konfrontacji grup studentów, mających sprzeczne interesy, został ranny, po czym zmarł w szpitalu, student pierwszego roku prawa Stanisław Wacławski. Śmierć ta, spowodowała kolejne „zajścia” (m. in. kolejne wiece organizowane przez „młodzież chrześcijańską” bez zgody władz akademickich, wybijanie szyb w żydowskich sklepach i lokalu Stowarzyszenia Wzajemnej Pomocy Studentów Żydów, wyrzucanie „studentów żydów” z sal wykładowych), które doprowadziły do zamknięcia Uniwersytetu na ponad miesiąc.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Data dzienna: 
23 lis 1931
Główne tematy: 
zajścia antyżydowskie, antysemityzm,
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
1931
Nośnik informacji: 
papier
fotografia / skan
mikrofilm
Gatunek: 
relacja