publikacje

Wróć do listy

Relacja Aleksandry Wagner

Jest to list do Grzegorza Sołtysiaka z Archiwum Wschodniego Ośrodka Karta w odpowiedzi na ogłoszenie w Gazecie Wyborczej z dn. 28.03.1990 r. Autorka opisuje w nim swoje wspomnienia z pierwszych miesięcy okupacji sowieckiej we Lwowie 1939 r.

Jej ojciec, Edwin Norbert Wagner, był ociemniałym inwalida wojennym w randze majora. Od 1930 r. był posłem na sejm z okręgu lwowskiego oraz równolegle prezesem Zarządu Głównego Związku Ociemniałych Żołnierzy RP i Zarządu Głównego Związku Inwalidów Wojennych RP. W ostatnich latach przed wojną rodzina mieszkała w Warszawie, ale z chwilą wybuchu wojny  ojciec zarządził powrót do Lwowa, ponieważ uważał, że jego obowiązkiem jest być w swoim okręgu wyborczym. Już w pierwszych dniach po wkroczeniu Armii Czerwonej do Lwowa, ojciec był poszukiwany przez NKWD i musiał uciekać przez zieloną granicę na tereny zajęte przez Niemców. Zostawił matce blankiety czystych legitymacji inwalidzkich wraz z potrzebnymi pieczątkami, w celu wystawiania fałszywych dokumentów dla ukrywających się oficerów oraz rannych żołnierzy w szpitalach, którymi interesowało się NKWD. Legitymacje te miały uchronić ich przed wywózką w głąb ZSRR i ewentualnie umożliwić przedostanie się na Węgry lub tereny zajęte przez Niemców. Już wtedy zbiegli z transportu oficerowie informowali o wywózkach w głąb Rosji. Autorka poświadcza, że jej matka wystawiła szereg takich fałszywych legitymacji. Niestety 28 listopada 1939 r. została aresztowana. Choć następnego dnia ją zwolniono, to nie mogła dalej prowadzić swej działalności i na początku grudnia wyjechała przez zieloną granicę do Warszawy. Blankiety zostawiła komuś zaufanemu. Później w latach 1940-1942 była więziona na Pawiaku. Zmarła w 1980 r. w Warszawie. Ojciec został zamordowany przez Niemców w 1944 r.

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Warszawa
Opis fizyczny: 
mps., 2 s. luź.; ; 30 cm
Postać: 
luźne kartki
Technika zapisu: 
maszynopis
Język: 
Polski
Miejsce przechowywania: 
Dostępność: 
tak
Data powstania: 
1992
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
AWII/2842
Tytuł kolekcji: 
Archiwum Wschodnie
Uwagi: 
Tytuł nadany przez redakcję Archiwum Kobiet.
Słowo kluczowe 1: 
Data dzienna: 
7 kwi 1990
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
list