publikacje

Wróć do listy

Relacja Ady Rems

Rodzina Ady Rems przed wojną posiadała fabrykę gumy Rygawar. Po wkroczeniu Niemców do Warszawy część pracowników podpisała volkslistę i awansowała. Remsów wysiedlono z mieszkania, a po roku wszyscy trafili do getta. Zamieszkali w jednym pokoju, ojciec pracował w sklepie z puchem i pierzem. Po 21 lipca 1942 r. pojawiły się obwieszczenia o możliwości podjęcia pracy w gospodarstwach rolnych. Ochotnikom obiecywano trzy kg chleba i dwa kg marmolady. W getcie rozpoczęły się pierwsze łapanki, ale żydowscy policjanci nie przeszukiwali starannie mieszkań. Respektowano jeszcze zaświadczenia o zatrudnieniu. Sytuacja zmieniła się, kiedy do akcji włączyli się Ukraińcy, m.in. zatrzymywano dotąd nietykalne żony funkcjonariuszy Żydowskiej Służby Porządkowej. Ojciec Rems wychodził do pracy poza murami getta, gdzie skontaktował się z Polakami, którzy zgodzili się ukrywać jego rodzinę po otrzymaniu zapłaty. Wyprowadził najpierw brata Ady, potem ją. Jednak ani ojciec, ani matka nie zdołali wydostać się z getta. Brat został wysłany na wieś i tam przeżył okupację. Autorka wspomina, że mieszkała z polską rodziną i musiała uczyć się pacierzy oraz przygotowywać się do przyjęcia sakramentu komunii św. Głośne powtarzanie codziennych modlitw wzbudziło podejrzenia i pozostali mieszkańcy domu przypuszczali, że Ada jest Żydówką. Z powodu zagrożenia dziewczynka schroniła się u księdza, a potem w gospodarstwie w Świątnikach Górnych pod Krakowem. Autorka wspomina, że sołtys był przeciwny ukrywaniu Żydów. Jej opiekunka pokłóciła się z nim i zaprzeczyła, że Ada  jest pochodzenia żydowskiego, więc sprawa ucichła. Przebywała w Świątnikach do czerwca 1945 r. W zakończeniu relacji pojawia się informacja dotycząca jej ojca. Był w getcie do listopada 1942 r. W czasie ucieczki przed Niemcami złamał nogę. Znalazł kryjówkę, nabrał sił i przedostał się na tzw. aryjską stronę. Zginął podczas obławy na Żydów. 

 

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Kraków
Opis fizyczny: 
4 s. ; 29,5 cm.
Postać: 
kartki w teczkach
Technika zapisu: 
maszynopis
rękopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1945
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
301/1221
Tytuł kolekcji: 
Relacje Żydów Ocalałych z Zagłady
Uwagi: 
Tytuł nadany przez redakcję Archiwum Kobiet. Ze słów autorki spisała Iza Lauer. Tekst autoryzowany.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Data dzienna: 
21 lis 1945
Główne tematy: 
okupacja niemiecka, getto, ukrywanie się po tzw. aryjskiej stronie
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
Od 1942 do 1945
Nośnik informacji: 
papier
nośnik elektroniczny
Gatunek: 
relacja