publikacje

Wróć do listy

Relacja Sali Fass

Relacja bez daty, prawdopodobnie powstała pod koniec 1945 roku. Tytuł nieuwzględniony w inwentarzu archiwalnym "Skarżysko-Kamienna". Opis warunków pracy w obozie pracy w Skarżysku-Kamiennej. Autorka zanotowała, że pracowała przy czyszczeniu granatów.Znakomita część relacji dotyczy bicia, znęcania się nad więźniami, umęczania i upokarzania. Autorka opisała przypadek zakatowania na śmierć chłopca, który odszedł od pracy do ubikacji, oraz śmiertelnego pobicia Żyda z Łodzi, który przemycił do obozu tałes i tefilin.

publikacje

Wróć do listy

Skarżysko, Werk C

Relacja bez daty, prawdopodobnie powstała pod koniec 1945 roku.

Tytuł nieuwzględniony w inwentarzu archiwalnym "Skarżysko, Werk C".

Tekst dotyczy pobytu Autorki w obozie pracy w Skarżysku. Kobieta została przydzielona do grupy czyszczącej pięćdziesięciokilogramowe granaty. Zanotowała, że więźniowie musieli wykupywać się strażnikom i komendantowi, inaczej trafiali do grup wykonujących najcięższe prace – chodzi między innymi o pracę z trotylem. Krótki fragment dotyczy zdrowotnych skutków wykonywania tego zadania.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Anny Keil

Anna Keil wspomina, że po wybuchu II wojny światowej jej rodzina nie uzyskała pozwolenia na dalsze przebywanie w Krakowie. Przeprowadzili się do Woli Duchackiej, po upływie roku wrócili do Krakowa i trafili do getta. Keil opisuje akcje wysiedlania – podczas jednej z nich zabrano jej siostrę. Mąż autorki był pracownikiem Judenratu i to uratowało ich oboje przed wywiezieniem. W 1943 r. dostała się (wraz z mężem) do obozu w Bieżanowie, a pół roku później do Płaszowa.

publikacje

Wróć do listy

Płaszów (Fakler), Skarżysko-Kamienna

Dziunia Przechadzka przypomina swój wyjazd z Międzyrzeca Podlaskiego do Krakowa. Jej podróż była ryzykowna, gdyż nie miała kenkarty. W Krakowie zdobyła dokumenty dzięki pomocy znajomego Polaka. Przebywała w krakowskim getcie. W czerwcu 1943 r. została wywieziona do obozu w Płaszowie. Opisuje ciężkie warunki życia i pracy w obozie, skąpe racje żywnościowe i brutalne traktowanie więźniów. W listopadzie 1943 r. trafiła do obozu w Skarżysku-Kamiennej i pracowała w zakładach zbrojeniowych przy produkcji granatów i trotylu.

publikacje

Wróć do listy

Skarżysko Werk A

Relacja bez daty, z informacji zawartych w dokumencie wynika jednak, że powstała na przełomie 1945 i 1946 roku.

Na dokumencie tytuł nieuwzględniony w inwentarzu archiwalnym: "Skarżysko Werk A".

Relacja dotyczy pobytu Autorki w obozie pracy w Skarżysku Kamiennej. Kobieta opisała pobieżnie panujące tam warunki, koncentrując się na relacjach więźniów ze strażnikami.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Heleny Dicker

Helena Dicker opisuje obóz w Skarżysku-Kamiennej, gdzie pracowała w fabryce amunicji. Więźniarki były źle i brutalnie traktowane, brakowało im ciepłych ubrań. Przypomina o selekcji w obozie, chorych więźniów zabito, matki z dziećmi wywieziono do Lipska i Auschwitz.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Reny Sztul

Relacja bez daty, prawdopodobnie powstała w 1945 lub 1946 roku, dotyczy wydarzeń z okresu od 1939 do 1945 roku.

Tekst otwiera data 15 sierpnia 1940 roku, wtedy Autorka z rodziną wyjechała z Krakowa do Częstochowy. Przez dwa miesiące mieszkali w mieście, później utworzono getto i wszyscy musieli przeprowadzić się w jego granice. Kobieta opisała pobieżnie zasady panujące w dzielnicy żydowskiej, dodała też jak wyglądał pierwszy okres jego istnienia z powstającymi kawiarniami, kwitnącym handlem i częstymi wizytami ludzi spoza dzielnicy.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Estery Gold

Relacja Estery Gold jest podzielona na kilka części. W części zatytułowanej Tarłów autorka przypomina, że Niemcy po wkroczeniu do miasta wzięli trzystu żydowskich zakładników, których następnie zabili. Jednego Żyda wcześniej zastrzelił Polak, a po tym zdarzeniu ksiądz napominał wiernych: „teraz oni, potem wy”. Niemcy przeprowadzali łapanki, ale w tym czasie wielu Żydów ukrywało się u okolicznych chłopów. W grudniu 1941 r. w Tarłowie powstało getto. Autorka została wysłana do obozu pracy przymusowej w Skarżysku-Kamiennej.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Felicji Bannet

Felicja Bannet przypomina o selekcji i wywiezieniu z obozu w Płaszowie do obozu w Skarżysku-Kamiennej, gdzie pracowała w fabryce amunicji. Zaznaczyła, że więźniarki były tutaj lepiej traktowane – Polacy i Niemcy byli przyzwoici, tylko „Ukraińcy zachowywali się jak bandyci”. Powtarzano, że w tym obozie da się żyć, szczególnie jeśli ktoś ma pieniądze.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Haliny Schütz

Rodzina Haliny Schütz wyjechała z Lwowa do Krakowa w połowie 1941 r. (po zajęciu Lwowa przez Niemców i przed utworzeniem getta), wszyscy mieli tzw. „aryjskie papiery” i zamieszkali osobno (autorka, matka, ojciec, babcia). Byli szantażowani przez szmalcowników. 1 sierpnia 1943 r. Halina Schütz odwiedziła babcię i obie zostały aresztowane. Podczas przesłuchań przyznały się, że są Żydówkami, jednak zataiły pokrewieństwo, a Halina, wypytywana o miejsce zamieszkania rodziców, podawała zmyślone adresy. Autorkę i jej babcię wywieziono do obozu w Płaszowie.

Strony