publikacje

Wróć do listy

Relacja Sary Minc

Relacja dotyczy wydarzeń z lat 1939-1945.

Autorka rozpoczyna od informacji, że od 1942 roku pracowała wraz z córką w fabryce amunicji w Starachowicach. Przywołuje sylwetki strażników, opisuje warunki panujące w obozie.

Wspomina jak podczas likwidacji getta ostrowieckiego jeden z policjantów żydowskich (jej krewny) okrada ją z rzeczy pozostawionych na przetrzymanie Polakom poza gettem. W związku z kradzieżą nie stać jej na pomoc jej choremu synu, który „umiera po kilku tygodniach męczarni”.

Drugi z jej synów zostaje zabrany z transportem do Treblinki.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Frydzi Klajman (część druga)

Frydzia Klajman opisuje przebieg akcji likwidacyjnych w getcie w Ostrowcu Świętokrzyskim i negatywnie ocenia działanie Judenratu. Wspomina o gwałtach na kobietach dokonywanych przez żydowskich policjantów i żołnierzy ukraińskich. Wymienia nazwisko mężczyzny, który „stale zapraszał kobiety na komendę w Częstociach, obiecując za to chleb i zwolnienie z pracy. Zmuszał czasem też kobiety do odwiedzania go w swoim mieszkaniu, gdzie je wykorzystywał”. 

publikacje

Wróć do listy

Relacja Heleny Rozenbaum

Helena Rozenbaum opisuje prześladowania i przesiedlenia Żydów po wkroczeniu Niemców do Ostrowca Świętokrzyskiego. Po likwidacji getta w 1942 r. większość Żydów wywieziono do Treblinki, a pozostałych wysłano do obozów pracy w Ostrowcu i Starachowicach. Autorka po wojnie zamieszkała we Włoszech. Podczas pobytu w Łodzi w styczniu 1947 r. zgłosiła się do Centralnej Żydowskiej Komisji Historycznej.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Frydzi Klajman (część pierwsza)

Frydzia Klajman opisuje zajęcie Ostrowca Świętokrzyskiego przez Niemców: utworzenie getta, Judenratu i policji żydowskiej. Autorka pracowała w cegielni. Przypomina o akcjach likwidacyjnych, wywózkach do obozów pracy i obozów koncentracyjnych, a także o wykorzystywaniu seksualnym Żydówek.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Hadasy Halberstadt

Hadasa Halberstadt opisuje prześladowania Żydów w Lublinie podczas okupacji niemieckiej i akcje likwidacyjne w getcie na Majdanie Tatarskim, gdzie przebywała od 1940 r. Wspomina o Żydzie nazywanym Królem, który pomagał ludziom wydostać się z getta, załatwiał lepszą pracę i pośredniczył w uwalnianiu zatrzymanych. Król pomógł autorce wyjść z getta, wpisując ją na listę osób wywiezionych do obozu pracy w Ostrowcu Świętokrzyskim. Halberstadt przedstawia znośne warunki życia w obozie. Potem trafiła do Auschwitz, a stamtąd do obozu pracy w Gebhardsdorf (Giebułtów, ob. Dolny Śląsk).

publikacje

Wróć do listy

Relacja Heni Rubinstein

Henia Rubinstein opisuje pobyt w obozie pracy przymusowej w Bodzechowie, jej matkę skierowano do kuchni, ojciec pracował poza terenem obozu. Autorka krótko wspomina o śmierci rodziców. Po ucieczce z obozu ukrywała się wraz z innymi zbiegami w szopie, którą podpalono. Następnie Rubinstein trafiła do obozu pracy w Ostrowcu Świętokrzyskim. W 1944 r. została wywieziona do Auschwitz, przebywała w baraku dziecięcym i poddawano ją eksperymentom pseudomedycznym. Przypomina o warunkach życia w obozie koncentracyjnym (apele, selekcje, głód).

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z okresu okupacji część I

Wspomnienia z okresu okupacji, część I.

 

Tekst powstał pomiędzy rokiem 1961 a 1967, opisuje wydarzenia z okresu 1941-1945.

 

Autorka opisała grupę dywersyjną, powiązaną z działającą przed wojną Komunistyczną Partią Zachodniej Ukrainy, oraz akcje dywersyjne, w których brała udział lub o których słyszała. Zadania te wypełniała w okresie od 1941 roku, do swojego wyjazdu do Warszawy, który nastąpił na początku 1942 roku.