publikacje

Wróć do listy

Historia mojej rodziny na kresach

Małgorzata Kopiniak podjęła próbę przedstawienia historii swojej rodziny, mieszkającej przed wojną na Kresach Wschodnich, zaczynając od powstania styczniowego poprzez kolejne wojny aż po przymusowe przesiedlenie na ziemie zachodnie po II wojnie światowej. Praca ukazuje głównie historię zawieranych w kolejnych pokoleniach małżeństw, którą zamykają narodziny Marii Kalety (babci autorki) w 1921 r.

publikacje

Wróć do listy

Godło BUCZACZ

Wspomnienia Zofii Sawickiej z czasów II wojny światowej i po jej zakończeniu są zwięzłym opisem losów autorki, w których dokonuje po trosze bilansu swego życia. Autorka wraca pamięcią m.in. do pięknych lat młodości przerwanych wybuchem wojny: opisuje dom rodzinny w Buczaczu, następnie okupację sowiecką i niemiecką, lata spędzone we Lwowie (w sumie 6 lat) oraz życie po przesiedleniu na Ziemie Zachodnie – najpierw w Bytomiu, a od 1949 r. we Wrocławiu.

publikacje

Wróć do listy

Śp. Ks. Władysław Bukowiński

Jest to wspomnienie poświęcone księdzu Władysławowi Bukowińskiemu, którego autorka poznała w krakowskim Kole Kresowiaków. Kobieta urodziła się w Petersburgu i maturę zdała w Puławach, ale jej rodzina była związana głównie z Białorusią (matka pochodziła z rodziny Świętorzeckich). Dzieciństwo autorka spędziła (do 1917 r.) na Mohylowszczyźnie i przez całe życie uważała się za „kresowiankę”. Dlatego, kiedy zamieszkała w Krakowie, zgłosiła się do Koła Kresowiaków, którego siedziba mieściła się na pl. Jabłonowskich.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Wandy Mochnacz

Wanda Mochnacz opowiada losy swojej rodziny podczas II wojny światowej. Mieszkała z rodzicami i dwiema młodszymi siostrami na Kresach Wschodnich. W chwili wybuchu wojny miała dziewięć lat. W 1939 r. jej ojciec został aresztowany i wywieziony do więzienia w Czortkowie. Podczas przesłuchań był bity. W więzieniu spędził półtora roku. Matka z dwiema córkami (sześć i trzy lata) zostały deportowane w głąb Rosji. Wanda akurat tej nocy spała u dziadków. Gdy się dowiedziała, że matkę wywożą, chciała wrócić do domu, ale powstrzymał ją kolega. Ukryła się u sąsiadki.

publikacje

Wróć do listy

27. Kresy Wschodnie pod okupacjami 1939-1945 r.

Autorka opowiada o latach okupacji na Kresach Wschodnich – sowieckiej, niemieckiej i ponownie sowieckiej – poprzez pryzmat własnych przeżyć i zapamiętanych wydarzeń. W momencie wybuchu wojny była już dorastającą dziewczyną, mieszkała w Stanisławowie z rodzicami, młodszą siostrą i dziadkiem. Ojciec był sędzią. Najpierw Krystyna Zawadzka opisuje przeżycia z pierwszych dni wojny, kiedy to słuchali w radiu informacji z frontu, mając nadzieję, że sojusznicy przyjdą z odsieczą i wojna szybko się skończy.

publikacje

Wróć do listy

Praca na konkurs „Wschodnie losy Polaków”

Autorka opisuje wywózkę jej rodziny na Syberię. Urodziła się w 1922 r. w Lubartowie w woj. lubelskim. Ojciec pracował jako gajowy u hrabiego Zamojskiego, a po ukończeniu 50 roku życia u hrabiego Sapiehy w puszczy Różańskiej.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Anny Urbaniak

Autorka opisuje losy swojej rodziny wywiezionej na Syberię w lutym 1940r.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Wandy Tomaszewskiej

Wanda Tomaszewska wspomina pierwsze miesiące II wojny światowej. W 1939 r. miała dziesięć lat i mieszkała z rodzicami i starszą siostrą w miejscowości Wielka Brzostowica Wielka k. Grodna. Ojciec był policjantem i był ogólnie szanowany i lubiany w lokalnej społeczności. Kilka dni przed wybuchem wojny ojciec, przeczuwając, co go czeka, razem z kilkoma kolegami starali się przedostać przez Litwę na Zachód, ale przejścia już nie było, więc wrócili. W międzyczasie władzę w miasteczku objęli miejscowi komuniści. Ojciec postanowił wywieźć całą rodzinę do Łodzi.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Genowefy Tyralik

Autorka opowiada o wybuchu II wojny światowej, wkroczeniu wojsk sowieckich, potem niemieckich, a potem znów sowieckich oraz o ucieczce do Polski przed zemstą NKWD za brak współpracy. W momencie wybuchu II wojny światowej miała 7 lat. Mieszkała z rodzicami i rodzeństwem w Drohobyczu. Pamięta, jak wkroczyli do ich miasta Sowieci. Niewiele jeszcze rozumiała, ale czuła panujący wokół strach, słyszała o gwałceniu dziewcząt. Gdy przyszli Niemcy, jako nieświadome dziecko cieszyła się, bo mówiło się, że są czyści i nie gwałcą kobiet.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik Wysiedlonych

Autorka opisuje losy Polaków na Kresach Wschodnich. Pochodzi z powiatu złoczowskiego, woj. Tarnopol. W 1939 r. miała 14 lat. Wspomina o trzech okupacjach: sowieckiej, niemieckiej i ponownie sowieckiej, a także o mordach ukraińskich.

W tekście jest mało konkretów, jest pisany językiem raczej emocjonalnym, uderzając w patriotyczno-martyrologiczne nuty. Znajdują się w nim krótkie cytaty różnych pieśni: radzieckich, niemieckich, ukraińskich i polskich. Autorka umieściła tu także dłuższy cytat z piosenki, którą ułożyły polskie dzieci o banderowcach.

Strony