publikacje

Wróć do listy

List Izabeli Działyńskiej z Czartoryskich do Gucia Czartoryskiego

Osobisty list Izabeli z Czartoryskich Działyńskiej do Gucia Czartoryskiego, syna jej brata Władysława został napisany w maju 1872 r. Utrzymany w tonie swobodnym, przyjacielskim, bez konwenansów, świadczy o bardzo bliskich relacjach ciotki z bratankiem. Został napisany w języku polskim, co w przypadku Izabeli jest rzadkością. Zdecydowana większość zachowanej korespondencji córki Adama J. Czartoryskiego jest w języku francuskim. List pełen empatii i ciepła przeczy powtarzanej opinii, że była osobą wyjątkowo powściągliwą w emocjach i chłodną w obejściu.

publikacje

Wróć do listy

Listy rodzinne do Jana Działyńskiego

Ostatni list Anny Sapieżyny do Jana Działyńskiego, męża jej ukochanej wnuczki, Izabeli Czartoryskiej, napisany kilka miesięcy przed śmiercią autorki. List został napisany przez inną osobę, ale podyktowany i podpisany osobiście przez księżną. Podpis ujawnia słabą kondycję fizyczną Anny (niepewne pismo, niekształtne litery). Główną intencją autorki listu jest uregulowanie spraw spadkowych i majątkowych żony Jana. Wyjaśnia, że przed śmiercią pragnie uporządkować majątek Izabeli, aby po jej zgonie nie było żadnych sporów między jej dziećmi i wnukami.

publikacje

Wróć do listy

[Moja najdroższa, biedny Władyś jeszcze…]

Anna Potocka martwi się, że jej siostrzeniec, syn Jadwigi Zamoyskiej, Władysław Zamoyski, jest poddawany namowom na wyjazd z kraju. Władysław broni się przed tą podróżą, a Potocka go w tym wspiera. Nie wierzy, że adresatka sprowadziłaby go do Francji (gdzie wówczas mieszkała), nie zbadawszy uprzednio wszystkich okoliczności. Pisze, że Władysław na pewno powie matce, że ona i jej mąż, Stanisław Potocki, nigdy nie powstrzymywali go od wyjazdu, choć mieli na to ogromną chęć. Potocka pisze, że Władysław jest dla niej jak brat albo syn.

publikacje

Wróć do listy

Listy Anny z Działyńskich Potockiej do Jadwigi z Działyńskich Zamoyskiej

Zbiór zawiera pięćdziesiąt trzy listy Anny Potockiej do siostry, Jadwigi Zamoyskiej. Na końcu dodatkowo znajdują się listy Anny do Antoniego Edwarda Odyńca, Fany de Villers, Julii Zaleskiej, arcybiskupa Mieczysława Ledóchowskiego (oraz kopia tego listu) i do NN. Korespondencja ma charakter bardzo osobisty, świadczący o bliskich relacjach Anny ze starszą siostrą. Stanowi zbiór informacji biograficznych dotyczących autorki i jej najbliższej rodziny. Ważnym wątkiem tej korespondencji jest troska Anny o zdrowie siostry, Cecylii Działyńskiej, która, począwszy od lat 60.

publikacje

Wróć do listy

Moje nauki perskie i tureckie

Rękopis rozpoczyna odręczna notatka Jadwigi Zamoyskiej na temat jej nauczyciela języka perskiego, orientalisty Wojciecha Feliksa Biberstein-Kazimirskiego (1808–1887), który przyjaźnił się z ojcem Jadwigi, Tytusem Działyńskim. We Francji został tłumaczem języka perskiego i arabskiego w ministerstwie spraw zagranicznych, a potem pracował w poselstwie francuskim w Persji. Wydał słownik arabsko-francuski (1840) oraz słownik arabsko-francuski żeglarsko-wojskowy (1860).

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik Marii Zamoyskiej

Pamiętnik Marii Zamoyskiej obejmuje lata 1860–1924. Rękopis rozpoczynają wspomnienia z dzieciństwa i młodości, które autorka spędziła z rodziną w Paryżu. Zamoyska poświęciła wiele miejsca osobom, które wpłynęły na ukształtowanie się jej osobowości i poglądów oraz na wykształcenie. Obok matki, Jadwigi Zamoyskiej, wymienia trzy kobiety, które odegrały istotną rolę w jej życiu: Annę Birt (zasłużoną nauczycielkę jej matki), Klarę Dembińską (osobistą nauczycielkę autorki) oraz Michalinę K. z Kórnika (służącą matki).

publikacje

Wróć do listy

Instytucje dobroczynne organizowane przez Celestynę z Zamoyskich Działyńską

Zbiór materiałów rękopiśmiennych zawierający projekty, statuty oraz sprawozdania różnych instytucji charytatywnych, których organizatorką lub współorganizatorką była Celestyna Działyńska. Najważniejsze z tych instytucji to: Towarzystwo Dobroczynności, Instytut Panien w Poznaniu i Zakład Uwięzionych w Kościanie.

publikacje

Wróć do listy

Listy Cecylii Działyńskiej do generała Władysława Zamoyskiego

Zbiór zawiera sto trzy listy Cecylii Działyńskiej do wuja Władysława Stanisława Zamoyskiego, generała, działacza emigracyjnego z kręgu Hotelu Lambert. Mają one w większości charakter osobisty, związany ze sprawami rodzinnymi, stanem zdrowia autorki (postępami choroby i walką z objawami), wewnętrznymi przeżyciami natury religijnej.

publikacje

Wróć do listy

Materiały dotyczące działalności oświatowej Celestyny Gryzeldy Działyńskiej, w tym korespondencja z lat 1832–1884

Zbiór korespondencji dotyczy działalności oświatowej Celestyny Gryzeldy Działyńskiej. Zawiera listy do niej zarówno od organizacji (np. redakcji „Sztandaru Polskiego” i „Strażnicy Polskiej”), jak i od osób fizycznych (np. Karola Forstera, Tomasza Rymarkiewicza, Marii Wilczyńskiej czy Witolda Zamoyskiego). Obok korespondencji w zbiorze znajdują się także druki, w tym oferty książek przeznaczonych dla ludu.