publikacje

Wróć do listy

Tyle uczuć się mieści między jednym uderzeniem serca a drugim

Wspomnienia Zofii Wielgusiewicz utrzymane w sprawozdawczym tonie, bez uwag o charakterze osobistym. Bohaterka opowiedziała o Kresach, dzieciństwie i młodości spędzonych we Lwowie, gdzie uczęszczała do Państwowego Gimnazjum Królowej Jadwigi (gimnazjum sióstr felicjanek), a później studiowała Wydziale Nauk Matematyczno-Przyrodniczych Uniwersytetu Jana Kazimierza. Okupację przeżyła głównie w Kielcach, gdzie ją i męża w trakcie podróży poślubnej zaskoczył wybuch wojny. Podczas okupacji była m.in.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Natalii Balickiej cz.4

Relacja obejmuje wydarzenia z lat 1939-1941.

Autorka rozpoczyna relację od informacji o wejściu wojsk Wehrmahtu do Kielc. Wspomina ona pustki na ulicach oraz to, że w tych pierwszych dniach na ulicach widać było tylko wojsko.

W dalszej części opisuje kolejne etapy tworzenia Judenratu i innych organów „samorządowych” dla ludności żydowskiej. Wspomina również brutalne elementy codzienności – upokorzenia, przemoc i tortury.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Natalii Balickiej cz.2

Relacja dotyczy wydarzeń z roku 1943.

Jest to ciąg dalszy relacji Natalii Balickiej (3012) z getta kieleckiego. Autorka skupia się we wspomnieniu na akcjach likwidacyjnych. Wiele uwagi poświęca akcji, w której wpierw od rodziców oddzielono, a później zamordowano dzieci mieszkające w getcie. Autorka szczegółowo opisuje przebieg wydarzeń. Wspomina też, że w trakcie pisywania relacji w Kielcach został wystawiony pomnik upamiętniający to zdarzenie (pomnik stoi nadal na cmentarzu żydowskim w Kielcach przy ulicy Kusocińskiego).

publikacje

Wróć do listy

Relacja Natalii Balickiej

Relacja obejmuje wydarzenia z lat 1942-1945.

Autorka rozpoczyna wspomnienie od kieleckiej Akcji Wysiedleńczej z 1942 roku. Podaje dokładne etapy i daty wywózki. Po tych wydarzeniach w Kielcach zostało około 1500 osób żydowskich, które zostały przeniesione w rejon ulicy Jasnej gdzie zorganizowano obóz.

W dalszej części Autorka opisuje prace poszczególnych osób, są to głównie prace polegające na „uprzątaniu” terenu po getcie. Autorka wspomina wypadki rozstrzeliwania osób za handel rzeczami zastanymi na terenie po getcie. Balicka opisuje również zwykły dzień pracy.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik Franciszki Feliszewskiej z więzienia w Kielcach i Majdanka

Franciszka Feliszewska i jej ciotka zostały aresztowane 9 września 1942 r. w związku z udziałem ich kuzynów w partyzantce. Autorka została osadzona w kieleckim więzieniu – ze szczegółami opisuje ten okres. W ciągu pierwszych kilku nocy w zatłoczonej koedukacyjnej celi kobiety bały się spać. Po przeniesieniu do części dla więźniarek politycznych na jej oczach strażnik odebrał noworodka jednej z matek i na jej oczach go zabił. Później ta sama kobieta trafiła do celi, w której przebywała Feliszewska.

publikacje

Wróć do listy

Wielokrotne poszlaki – duży sukces

Agnieszka Barłóg opisała swoją działalność społeczną, polityczną i zawodową, szczególnie uwzględniając okres przedwojenny i okupację. Oddana była sprawom chłopskim i oświatowym. W jej domu było dziewięcioro dzieci i panowała bieda. Gdy miała cztery lata, wziął ją pod opiekę ksiądz, gdzie się wychowywała z kilkorgiem innych dzieci z biednych rodzin.

publikacje

Wróć do listy

Udział w pracy społecznej i narodowej Janiny Wrzesińskiej

Janina Wrzesińska należała do Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego (LKP PW) w Kielcach przez cały czas funkcjonowania tej organizacji, tj. w latach 1914–1921. Pracowała najpierw w sekcji intendentury, szyjąc i reperując bieliznę w schronisku dla Legionistów, a po zlikwidowaniu tej placówki w latach 1916–1917 – w sekcji szpitalnej, gdzie opiekowała się rannymi i chorymi. Pracowała także w sekcji opieki nad rodzinami Legionistów. W latach 1918–1919 wraz z innymi członkiniami LKP pełniła dyżury w utrzymywanej przez Ligę herbaciarni dla żołnierzy w koszarach przy ul.

publikacje

Wróć do listy

Udział w pracy społecznej Stanisławy Olędzkiej, członk. Zw. Pracy Obywatelskiej Kobiet w Kielcach

Stanisława Olędzka opisała swoją działalność niepodległościową. Należała do Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego od sierpnia 1914 r. do 1921 r. W latach 1919–1920 pracowała w bibliotece Ligi Kobiet w Szpitalu Okręgowym. Była w Polskiej Organizacji Wojskowej w latach 1915–1918 – prowadziła pocztę, kolportaż, ewidencję okręgu, była kurierką, a w ostatnich miesiącach komendantką Oddziału Żeńskiego POW. Należała także do Związku Strzeleckiego – od 1919 r.

publikacje

Wróć do listy

Udział w pracy narodowej i społecznej Kazimiery Grunterówny, członkini Zw. Pracy Obywatelskiej Kobiet w Kielcach

Kazimiera Grunterówna przedstawiła swoją działalność społeczną. Przed I wojną światową należała do Kieleckiego Oddziału Towarzystwa Kultury Polskiej, a także do Czytelni Naukowej (później Biblioteka Publiczna), założonej przez doktora Jana Daszewskiego. Działała również w ramach Kursów dla Analfabetów Dorosłych, gdzie była prowadzona praca uświadamiania narodowego z kierunkiem dążenia do niepodległości. Była członkinią Ligi Kobiet od jej powstania w sierpniu 1914 r. do likwidacji w listopadzie 1921 r. – początkowo w Komisji Rewizyjnej, a od 1916 r.

publikacje

Wróć do listy

Udział w pracy narodowej i społecznej St. Działakówny

Stefania Działakówna organizowała niewielkie komplety kobiet starszych – uczyła je czytać i pisać, urządzała pogadanki z historii Polski. W 1914 r. zapisała się do Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego (LKPW) w Kielcach, gdzie pracowała do likwidacji koła kieleckiego w 1921 r. Udzielała się w sekcjach: dochodowej, agitacyjnej, intendentury i in. Należała do Centralnego Komitetu Narodowego (CKN) od początku – była pełnomocniczką głównego skarbnika. Następnie wstąpiła do Polskiej Organizacji Wojskowej (POW), gdzie zbierała składki i zajmowała się biblioteką. Od maja 1917 r.