publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Marii Leokadii Sternickiej-Deymerowej z lat ok. 1895–1972

Wspomnienia Marii Leokadii Sternickiej-Deymerowej z lat ok. 1895–1972 można określić jako autobiografię autorki. Opisuje ona po kolei swoje dzieciństwo, a zwłaszcza pobyt na pensji Urszulanek w Krakowie; swoją edukację i aspiracje literackie, w tym okres studiów literackich na Sorbonie w Paryżu, oraz niezwykłe koleje losu spowodowane małżeństwem z Şefikiem Hüsnü (1887–1959), tureckim lekarzem i działaczem politycznym, założycielem tureckiej partii socjalistycznej (wchłoniętej potem przez komunistyczną), członkiem Kominternu, którego poznała w Paryżu. 

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 15.11.1908–12.12.1909

Dziesiąta część dziennika Marceliny Kulikowskiej obejmuje okres od listopada 1908 do grudnia 1909 r. Notatki z tego czasu podzielić można na refleksje skupiające się na kwestii kobiecej oraz brudnopisy wierszy czy dramatów.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik z lat 1841–1850

Anna Drzewiecka nie prowadziła regularnych zapisków. Pisanie pamiętnika rozpoczęła w niedzielę 18 grudnia 1841 r., zachęcona radami Klementyny Tańskiej Hoffmanowej, by prowadzić tzw. tygodnik, tj. dziennik tygodniowy. Anna pragnęła zapisywać „roboty skończone, książki przeczytane i wrażenia […], uwagi nad sobą samą czynione”. Tygodnik miał być dla niej również „bodźcem do udoskonalenia”, chciała, by prowadzenie zapisków „przyczynił[o] się do poprawienia się mego”.

publikacje

Wróć do listy

Zeszyt II

Drugi zeszyt wspomnień Heleny Garszyńskiej kontynuuje wątki poruszone w zeszycie pierwszym: kwestię edukacji autorki oraz jej szerokich znajomości, zawartych dzięki ojcu. Spośród dziesiątek nazwisk, które wymienia jako osoby znane jej osobiście, podkreślić należy szczególnie kilka: Józefa Ignacego Kraszewskiego, Henryka Sienkiewicza, Bibiannę Moraczewską (i jej brata, historyka Jędrzeja Moraczewskiego), Waleriana Kalinkę oraz Michała Bobrzyńskiego.

publikacje

Wróć do listy

Samo życie 3

Trzeci, ostatni tom dziennika anonimowej żony alkoholika. Jednym z głównych motywów tej części notować są nieustanne wojny dwóch skłóconych rodzin, które z powodu trudnej sytuacji meldunkowej zmuszone są do dzielenia jednego mieszkania. Wyraźnie widać, że na przestrzeni lat sytuacja coraz bardziej zaognia się, a awantury stają się coraz bardziej brutalne. Wszelkie próby dochodzenia sprawiedliwości przed sądem przez autorkę kończą się umarzaniem spraw bądź zrzucaniem winy na nią samą: „[to ja] jemu mam zwracać tysiące za złoto, które na dom zużyłam długo przed rozwodem.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Antoniny Górskiej (zeszyt 7)

Antonina Górska opisuje małżeństwo Lucjana Rydla, którego znała osobiście, z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną. Przedstawia zalety tego związku i przytacza anegdoty dotyczące Rydlów. Autorka zastanawia się także nad różnicami w postawach mieszkańców trzech zaborów. Uważa, że Wielkopolska, z której pochodzi, jest zupełnie inna niż pozostałe ziemie polskie. Porównuje Galicję z Królestwem Polskim, przeciwstawiając zachodnią łagodność i wschodnią deprawację. Górska wspomina podróże do Berlina i Belgii.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Antoniny Górskiej (zeszyt 3)

„Nad Marylką i nade mną zawisł ówczesny los panien z naszej sfery czekających na wydanie za mąż” – zanotowała Antonina Górska w trzeciej części pamiętnika. – „Dzisiejsze panny nie zdają sobie sprawy, jakie są szczęśliwe, że uzyskały wolność, że zanim zapragną męża i rodziny, mogą ułożyć sobie życie, jak chcą – mogą się kształcić i oddawać pracy zawodowej”. Siostra autorki chciała studiować malarstwo, Antonina planowała wyjechać do Anglii, aby uczyć się tam języka. Ich opiekunowie nie wyrazili na to zgody i dopilnowali, żeby młode kobiety nie wyemancypowały się.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Luizy Grüner

Luiza Grüner przed wojną mieszkała w Berlinie. W czerwcu 1939 r. rodzina wyjechała do Jarosławia – autorka podróżowała z ojcem, później dołączyła do nich matka. W czasie okupacji niemieckiej autorka z matką uciekły do Krakowa, a ojciec do Lwowa. Przebywała w krakowskim getcie, uniknęła śmieci podczas akcji likwidacyjnych. Pracowała przy lepieniu kopert.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Ewy Siwoschinsky

Teczka zawiera dwa dokumenty, pierwszy został zatytułowany Protokół, a drugi Protokół oględzin. W Protokole Ewa Siwoschinsky podała imię i nazwisko, datę urodzenia, wyznanie: mojżeszowe, narodowość: rosyjską. Opisała swoje losy od 1933 r., kiedy opuściła Berlin (wraz z rodzicami i bratem) i przeniosła się do Paryża. Do 1942 byli tam bezpieczni. Ojciec musiał się przekwalifikować – z dentysty na metalowca. W lipcu 1942 r. aresztowano wszystkich Żydów pochodzący spoza Francji.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Janiny Ring

Janina Ring w czasie powstania warszawskiego trafiła do obozu przejściowego w Pruszkowie, a stamtąd została wywieziona do Gross-Rosen. Autorka opisała warunki życia w obozie i pracę m.in w kamieniołomach. Potem przebywała w filii obozu Ravensbrück (Neubrandenburg), następnie w Berlinie, gdzie pracowała w fabryce żarówek i przy naprawach taboru kolejowego. Po wyzwoleniu opisała swoją drogę powrotną do Polski. 

Strony